جایزه معتبر «من بوکر» سال ۲۰۱۶ برای نخستین بار به یک نویسنده آمریکایی تعلق گرفت.
پل بیتی، این جایزه را برای کتاب «آدم فروش» به خانه برد؛ اثری که نگاهی طنز به مسائل نژادی در آمریکا دارد. طنز بیتی معمولا با طنز هوشمندانه مارک توآین نویسنده مشهور آمریکایی مقایسه می شود.
او در کتاب «آدم فروش»، با طنزی تلخ در نژادپرستی و نابرابری های اقتصادی که گریبانگیر جامعه آمریکاست کند و کاو می کند.
«آدم فروش» روایتگر قصه، یک کشاورز سیاه پوست است که در شهری کوچک در حومه لس آنجلس زندگی می کند. پدرش که او را به تنهایی بزرگ کرده، جامعه شناس است و همواره از او در مطالعات روانشناختی که در رابطه با مسائل نژادی در آمریکا داشته ، استفاده می کرده است.
زمانی که پدر پل بیتی پشت چراغ قرمز به دست پلیس کشته می شود، او تصمیم می گیرد خودش دست به آزمایش و مطالعه در رابطه با مسائل نژادی بزند؛ اقدامی که در نهایت او را با دیوان عالی روبرو می کند.
پل بیتی که در نیویورک زندگی می کند از نویسنده هایی چون جرج اورول و کرت ونه گات الهام می گیرد. او نخستین رمان خود را در سال ۱۹۹۶ منتشر کرد و پس از آن دو رمان دیگر را در سال های ۲۰۰۰ و ۲۰۰۸ روانه بازار کرد. چیزی که بیشتر آثارش را به هم پیوند می زند، هویت نژادی، عواطف انسانی و ناتوانی بشر در گریز از تاریخ است.
در کتاب «آدم فروش»، این مضامین به شیوه ای اغراق آمیز پیش چشم مخاطب گذاشته می شوند. برخی از این کتاب بابت زبان تند و به سخره گرفتن جنبش حقوق مدنی سیاه پوستان آمریکا انتقاد می کنند. ولی طنز نوشته های بیتی و جلوه دادن مسائل نژادی به شیوه ای اغراق آمیز به دل اعضای هیأت داوران جایزه من بوکر نشست و هر پنج نفر در مورد اهدای این جایزه به پل بیتی با یکدیگر هم نظر بودند. بیتی در نشست خبری مراسم اهدای جوایز من بوکر گفت، «برایم مهم است که مردم از من چه برداشتی داشته باشند.»
پنج عضو هیأت داوران جایزه من بوکر موظف هستند به مدت شش ماه، روزی یک کتاب بخوانند و در مورد برنده این جایزه پنجاه هزار پوندی تصمیم بگیرند. اعضای هیأت داوران امسال، شامل سه بریتانیایی، دو آمریکایی و یک کاندایی بود.
جایزه من بوکر، سال ها، تنها به نویسنده هایی از بریتانیا و کشورهای همسود آن تعلق می گرفت اما سه سال است که پذیرای ملیت های دیگر نیز بوده و شرطی که دارد این است که اثر به زبان انگلیسی و در بریتانیا منتشر شده باشد.
یکی دیگر از نامزدهای آمریکایی جایزه من بوکر امسال، آتوسا مشفق بود که از پدری ایرانی و مادری کروات در آمریکا متولد شده است. او با کتاب «آیلین» در فهرست نامزدهای جایزه من بوکر قرار گرفت.
شش نامزد نهایی من بوکر، از میان صد و پنجاه و پنج رمان انتخاب شدند. در میان نامزدهای امسال، سه نویسنده زن و سه نویسنده مرد بودند.
از برنده های پیشین جایزه من بوکر میتوان به سلمان رشدی، مارگارت آتوود و هیلاری منتل اشاره کرد. برنده سال ۲۰۱۵، مارلون جیمز، نویسنده جامائیکایی بود که برای رمان «تاریخچه هفت قتل» این جایزه را گرفت؛ داستانی جنایی پیرامون ماجراهای مربوط به تلاش برای ترور باب مارلی، ستاره موسیقی رِگی در اواخر دهه هفتاد میلادی.
کتابهایی که جایزه من بوکر را دریافت میکنند، معمولا به فهرست پرفروش ترین کتابها در عرصه ادبیات انگلیسی زبان راه پیدا می کنند.
پل بیتی، جایزه اش را در مراسمی در بریتانیا از دست کامیلا، دوشس کورنوال گرفت.
