همزمان با آغاز سال نو میلادی، دولت اوباما و شرکای دیپلماتیک آن انتظار دارند تا مذاکرات با ایران پیرامون برنامه اتمی این کشور پس از یک وقفه شش ماهه بار دیگر آغاز شود.
اما شواهد اندکی در مورد دستیابی به توافق و حل و فصل این مسئله وجود دارد. ائتلاف بین المللی پنج کشور عضو دائم شورای امنیت سازمان ملل متحد به علاوه آلمان قصد دارند تا نسخه اصلاح شده ای از پیشنهاداتی را به ایران ارائه دهند که تهران ژوئن گذشته با آن ها مخالفت کرده بود.
امید کشورهای مذاکره کننده این است که فشار و چالش تحریم های اقتصادی سبب نرم تر شدن موضع آیت الله علی خامنه ای، رهبر ایران شده باشد. اما شواهد آشکاری در این مورد وجود ندارند. در واقع، ایران برای موافقت با شرکت در جلسه جدید کند عمل کرده است و بنا به گزارش نیویورک تایمز مقامات این کشور به پیام های ضمنی پس از انتخابات دولت اوباما برای شرکت در مذاکرات مستقیم دوجانبه پاسخ نداده است.
پیشنهاد پنج بعلاوه یک، که به عنوان قدمی برای اعتمادسازی مطرح شده است، به خطرناک ترین بخش برنامه (اتمی) ایران و درخواست توقف غنی سازی اورانیوم در سطح بیست درصدی که با میزان مورد نیاز برای ساخت بمب فاصله اندکی دارد، اشاره خواهد کرد.
پنج بعلاوه یک همچنین از تهران خواهد خواست تا مجتمع زیرزمینی فردو را که غنی سازی در آن انجام می شود تعطیل کند. پنج بعلاوه یک از ایران همچنین خواهد خواست تا ذخایر اورانیومی که به طور متوسط غنی شده است، را از کشور خارج کند. در ازای این اقدامات امتیازات اقتصادی خاصی همچون قطعات یدکی هواپیما به ایران داده خواهد شد و شاید فشار برخی از تحریم ها علیه این کشور کاهش یابد.
با این وجود، همانگونه که در ماه ژوئن روشن شد، ایران انتظار دارد (امتیازاتی) بیش از یک توافق نامه به دست بیاورد. ایران خواهان لغو کامل تحریم ها است. تهران همچنین می خواهد که شورای امنیت (سازمان ملل متحد) با وجود قطعنامه های متعددی که برای توقف غنی سازی اورانیوم صادر کرده است، «حق» ایران برای غنی سازی اورانیوم را به رسمیت بشناسد. گروه های مذاکره کننده ایران همچنین متذکر شده اند که خواهان عقد یک پیمان در ارتباط با جنگ داخلی سوریه هستند چرا که ایران می خواهد جایگاه ویژه خود در مقام یک متحد راهبردی در این کشور را حفظ کند.
بیشتر تقاضاهای ایران به طور منطقی برای دولت اوباما غیرقابل پذیرش هستند: در مقام نمونه، سرنوشت مناسبات آتی سوریه با ایران را مردم سوریه و پس از برکناری اسد از قدرت تعیین خواهند کرد و این روابط با عقد یک قرارداد بین المللی تعریف نخواهد شد. اما احتمال دارد تمایل حکومت خامنه ای برای اتخاذ موضع نرم تر در این زمینه با وجود جنگ قدرتی که در ایران وجود دارد و تا انتخابات ریاست جمهوری ماه ژوئن ادامه خواهد یافت، با چالش های جدیدی روبرو شود.
از سویی دیگر، ایالات متحده و بیشتر از آن اسراییل، نمی توانند با آرامش برای دستیابی به یک توافق نامه چند ماه بیشتر صبر کنند. اگر ایران به روند غنی سازی اورانیوم در سطح بیست درصدی و سطح کنونی آن ادامه دهد، ممکن است به سرعت به میزان کافی اورانیوم غنی سازی دست پیدا کند تا اواسط سال جاری میلادی بمب بسازد.
دستیابی به چنین توانایی ایران را به سطح «حداکثر ظرفیتی» سوق خواهد داد که هم پرزیدنت اوباما و هم دولت اسراییل وعده داده اند تا در آن مرحله ایران را متوقف کنند. اگر ایران پاییز سال گذشته بخش بزرگی از ذخیره (اورانیوم غنی شده) خود را برای تولید سوخت به یک راکتور تحقیقاتی منتقل نکرده بود، در سطوحی اورانیوم داشت که در واقع از خط قرمز عبور کرده بود.
دولت اوباما می تواند امیدوار باشد که ایران ذخایر اورانیوم را در زیر سطح آستانه ظرفیت ساخت بمب نگه دارد و یا موضع خود را تغییر دهد و نسخه ای از موافقت نامه پیشنهادی موقت را بپذیرد. اما اگر مذاکرات از سر گرفته نشوند، دولت اوباما باید ارائه یک پیشنهاد جامع به ایران را مد نظر داشته باشد که بر اساس آن غنی سازی اورانیوم این کشور به طور دائم محدود شود و به ازای لغو تحریم ها، ایران با نظارت بین المللی جدی موافقت می کند. این ابتکار از این مزیت برخوردار است که حکومت تهران با یک گزینه جدی روبرو می شود و تردیدی در مورد احتمال وجود یک راهکار دیپلماتیک باقی نمی گذارد.
از: شورای سردبیری روزنامه واشنگتن پست
اما شواهد اندکی در مورد دستیابی به توافق و حل و فصل این مسئله وجود دارد. ائتلاف بین المللی پنج کشور عضو دائم شورای امنیت سازمان ملل متحد به علاوه آلمان قصد دارند تا نسخه اصلاح شده ای از پیشنهاداتی را به ایران ارائه دهند که تهران ژوئن گذشته با آن ها مخالفت کرده بود.
امید کشورهای مذاکره کننده این است که فشار و چالش تحریم های اقتصادی سبب نرم تر شدن موضع آیت الله علی خامنه ای، رهبر ایران شده باشد. اما شواهد آشکاری در این مورد وجود ندارند. در واقع، ایران برای موافقت با شرکت در جلسه جدید کند عمل کرده است و بنا به گزارش نیویورک تایمز مقامات این کشور به پیام های ضمنی پس از انتخابات دولت اوباما برای شرکت در مذاکرات مستقیم دوجانبه پاسخ نداده است.
پیشنهاد پنج بعلاوه یک، که به عنوان قدمی برای اعتمادسازی مطرح شده است، به خطرناک ترین بخش برنامه (اتمی) ایران و درخواست توقف غنی سازی اورانیوم در سطح بیست درصدی که با میزان مورد نیاز برای ساخت بمب فاصله اندکی دارد، اشاره خواهد کرد.
پنج بعلاوه یک همچنین از تهران خواهد خواست تا مجتمع زیرزمینی فردو را که غنی سازی در آن انجام می شود تعطیل کند. پنج بعلاوه یک از ایران همچنین خواهد خواست تا ذخایر اورانیومی که به طور متوسط غنی شده است، را از کشور خارج کند. در ازای این اقدامات امتیازات اقتصادی خاصی همچون قطعات یدکی هواپیما به ایران داده خواهد شد و شاید فشار برخی از تحریم ها علیه این کشور کاهش یابد.
با این وجود، همانگونه که در ماه ژوئن روشن شد، ایران انتظار دارد (امتیازاتی) بیش از یک توافق نامه به دست بیاورد. ایران خواهان لغو کامل تحریم ها است. تهران همچنین می خواهد که شورای امنیت (سازمان ملل متحد) با وجود قطعنامه های متعددی که برای توقف غنی سازی اورانیوم صادر کرده است، «حق» ایران برای غنی سازی اورانیوم را به رسمیت بشناسد. گروه های مذاکره کننده ایران همچنین متذکر شده اند که خواهان عقد یک پیمان در ارتباط با جنگ داخلی سوریه هستند چرا که ایران می خواهد جایگاه ویژه خود در مقام یک متحد راهبردی در این کشور را حفظ کند.
بیشتر تقاضاهای ایران به طور منطقی برای دولت اوباما غیرقابل پذیرش هستند: در مقام نمونه، سرنوشت مناسبات آتی سوریه با ایران را مردم سوریه و پس از برکناری اسد از قدرت تعیین خواهند کرد و این روابط با عقد یک قرارداد بین المللی تعریف نخواهد شد. اما احتمال دارد تمایل حکومت خامنه ای برای اتخاذ موضع نرم تر در این زمینه با وجود جنگ قدرتی که در ایران وجود دارد و تا انتخابات ریاست جمهوری ماه ژوئن ادامه خواهد یافت، با چالش های جدیدی روبرو شود.
از سویی دیگر، ایالات متحده و بیشتر از آن اسراییل، نمی توانند با آرامش برای دستیابی به یک توافق نامه چند ماه بیشتر صبر کنند. اگر ایران به روند غنی سازی اورانیوم در سطح بیست درصدی و سطح کنونی آن ادامه دهد، ممکن است به سرعت به میزان کافی اورانیوم غنی سازی دست پیدا کند تا اواسط سال جاری میلادی بمب بسازد.
دستیابی به چنین توانایی ایران را به سطح «حداکثر ظرفیتی» سوق خواهد داد که هم پرزیدنت اوباما و هم دولت اسراییل وعده داده اند تا در آن مرحله ایران را متوقف کنند. اگر ایران پاییز سال گذشته بخش بزرگی از ذخیره (اورانیوم غنی شده) خود را برای تولید سوخت به یک راکتور تحقیقاتی منتقل نکرده بود، در سطوحی اورانیوم داشت که در واقع از خط قرمز عبور کرده بود.
دولت اوباما می تواند امیدوار باشد که ایران ذخایر اورانیوم را در زیر سطح آستانه ظرفیت ساخت بمب نگه دارد و یا موضع خود را تغییر دهد و نسخه ای از موافقت نامه پیشنهادی موقت را بپذیرد. اما اگر مذاکرات از سر گرفته نشوند، دولت اوباما باید ارائه یک پیشنهاد جامع به ایران را مد نظر داشته باشد که بر اساس آن غنی سازی اورانیوم این کشور به طور دائم محدود شود و به ازای لغو تحریم ها، ایران با نظارت بین المللی جدی موافقت می کند. این ابتکار از این مزیت برخوردار است که حکومت تهران با یک گزینه جدی روبرو می شود و تردیدی در مورد احتمال وجود یک راهکار دیپلماتیک باقی نمی گذارد.
از: شورای سردبیری روزنامه واشنگتن پست
