در پی نشست نمایندگان ایران و کشورهای عضو گروه ۵+۱ در آلماتی قزاقستان، به نظر می رسد هر دو سوی مذاکرات به ادامه روند گفت و گوها خوش بینند و روزنه امیدی برای دور آینده گفت و گوها که در ماه آوریل(ماه آینده میلادی) برگزار خواهد شد، به چشم می خورد.
ابزار مهم و راهبردی که غرب قصد دارد در برابر ایران به کار گیرد، کاهش شدت تحریم های اقتصادی است. یکی از راه های اعمال فشار آمریکا که به آن توجه زیادی نمی شود، حضور گسترده و قوی نیروهای این کشور در خلیج فارس و میزان زیاد فروش اسلحه به کشورهای حاشیه خلیج فارس است.
به باور بسیاری از تحلیلگران، برداشت مقام های جمهوری اسلامی آن است که برای دستیابی به قدرت بیشتر، لازم است به سلاح قوی تر دست یابند، و آن سلاح البته، بمب اتم است، چون امنیت ایران به باور حاکمان آن، با حضور قوی ایالات متحده در منطقه خلیج فارس عملاً در معرض خطر است.
برخی کارشناسان سیاسی معتقدند دو راهی که مقام های جمهوری اسلامی با آن مواجه اند که آنها را ناگزیر می کند طی زمان محدودی تنها یک راه را برگزینند، باید مورد توجه غرب باشد، و آمریکا باید متوجه باشد که در شرایط حضور قدرتمندش در منطقه خلیج فارس، ایران حس می کند که در معرض مخاطره قرار گرفته است. آنچه می تواند از سوی سیاستمداران آمریکایی مورد توجه باشد، آن است که ایران می تواند چه نقشی در متحول کردن ساختار امنیت منطقه خلیج فارس ایفا کند.
به کارگیری مکانیسمی در راستای تلاش برای حل اختلاف بر سر مرزها، هشدار به هنگام در خصوص زمان آغاز تمرین های نظامی، و حتی ممنوع کردن به کارگیری برخی سلاح ها در منطقه خلیج فارس، در میان راهکارهایی است که ایالات متحده با اعمال جدی آنها می تواند جوی مناسب تر در آن منطقه ایجاد کند و به ایران نیز اطمینان خاطر بیشتری بدهد. این دست راه حل ها، امتحان شده و موفق اند و در میان راه حل هایی هستند که کشورهای اتحادیه اروپا برای کسب امنیت بیشتر و کاستن از میزان تنش به کار گرفته اند.
طی دهه ای که جاه طلبی های ایران مایه نگرانی غرب بوده، موفق ترین مذاکرات با ایران توسط وزرای خارجه فرانسه، آلمان و بریتانیا با ایران انجام شده است.
یکی از نوآوری های مقام های این سه کشور در گفت و گو با ایران بر سر فعالیت های هسته ای اش، توجه به این نکته و تأکید بر آن بود که مسئله فعالیت های هسته ای نمی تواند از مقوله امنیت ملی ایران منفک شود.
با این وصف، این راه حل نیز به مرور زمان تأثیر و کارآیی خود را از دست داد. اروپایی ها موفق نشدند ایران را متقاعد کنند و به آن کشور در خصوص امنیت ملی اش اطمینان خاطر بخشند، از این روی ایران قانع نشد که با توقف فعالیت های هسته ای خود، قادر به حفظ امنیت ملی و توان اقتصادی خود خواهد بود.
امروز اما وضع به کلی متفاوت است. جامعه جهانی در مقابله با ایران به یکپارچگی بی سابقه ای رسیده، چرا که حتی روسیه و چین هم در مذاکرات هسته ای غرب با ایران به کشورهای غربی پیوسته اند.
با توجه به آنکه تنها راه حل غرب که تاکنون توانسته مثمر ثمر باشد، رویه ای بوده که کشورهای اروپایی عضو «گروه سه» در پیش گرفتند، اگر گفت و گو کنندگان امروز نیز این راهکار را در مذاکره با ایران به کار گیرند، به احتمال قوی، تصمیم عاقلانه ای گرفته اند.
ارائه تفسیری تازه از الگوی دیپلماسی و مذاکره، با به کارگیری تعبیر عملگرایانه و عینی تازه ای از الگوی کنونی دیپلماسی میسر می شود و اعمال چنین تدبیری، نیازمند نوآوری و خلاقیت دیپلماتیک است.
ابزار مهم و راهبردی که غرب قصد دارد در برابر ایران به کار گیرد، کاهش شدت تحریم های اقتصادی است. یکی از راه های اعمال فشار آمریکا که به آن توجه زیادی نمی شود، حضور گسترده و قوی نیروهای این کشور در خلیج فارس و میزان زیاد فروش اسلحه به کشورهای حاشیه خلیج فارس است.
به باور بسیاری از تحلیلگران، برداشت مقام های جمهوری اسلامی آن است که برای دستیابی به قدرت بیشتر، لازم است به سلاح قوی تر دست یابند، و آن سلاح البته، بمب اتم است، چون امنیت ایران به باور حاکمان آن، با حضور قوی ایالات متحده در منطقه خلیج فارس عملاً در معرض خطر است.
برخی کارشناسان سیاسی معتقدند دو راهی که مقام های جمهوری اسلامی با آن مواجه اند که آنها را ناگزیر می کند طی زمان محدودی تنها یک راه را برگزینند، باید مورد توجه غرب باشد، و آمریکا باید متوجه باشد که در شرایط حضور قدرتمندش در منطقه خلیج فارس، ایران حس می کند که در معرض مخاطره قرار گرفته است. آنچه می تواند از سوی سیاستمداران آمریکایی مورد توجه باشد، آن است که ایران می تواند چه نقشی در متحول کردن ساختار امنیت منطقه خلیج فارس ایفا کند.
به کارگیری مکانیسمی در راستای تلاش برای حل اختلاف بر سر مرزها، هشدار به هنگام در خصوص زمان آغاز تمرین های نظامی، و حتی ممنوع کردن به کارگیری برخی سلاح ها در منطقه خلیج فارس، در میان راهکارهایی است که ایالات متحده با اعمال جدی آنها می تواند جوی مناسب تر در آن منطقه ایجاد کند و به ایران نیز اطمینان خاطر بیشتری بدهد. این دست راه حل ها، امتحان شده و موفق اند و در میان راه حل هایی هستند که کشورهای اتحادیه اروپا برای کسب امنیت بیشتر و کاستن از میزان تنش به کار گرفته اند.
طی دهه ای که جاه طلبی های ایران مایه نگرانی غرب بوده، موفق ترین مذاکرات با ایران توسط وزرای خارجه فرانسه، آلمان و بریتانیا با ایران انجام شده است.
یکی از نوآوری های مقام های این سه کشور در گفت و گو با ایران بر سر فعالیت های هسته ای اش، توجه به این نکته و تأکید بر آن بود که مسئله فعالیت های هسته ای نمی تواند از مقوله امنیت ملی ایران منفک شود.
با این وصف، این راه حل نیز به مرور زمان تأثیر و کارآیی خود را از دست داد. اروپایی ها موفق نشدند ایران را متقاعد کنند و به آن کشور در خصوص امنیت ملی اش اطمینان خاطر بخشند، از این روی ایران قانع نشد که با توقف فعالیت های هسته ای خود، قادر به حفظ امنیت ملی و توان اقتصادی خود خواهد بود.
امروز اما وضع به کلی متفاوت است. جامعه جهانی در مقابله با ایران به یکپارچگی بی سابقه ای رسیده، چرا که حتی روسیه و چین هم در مذاکرات هسته ای غرب با ایران به کشورهای غربی پیوسته اند.
با توجه به آنکه تنها راه حل غرب که تاکنون توانسته مثمر ثمر باشد، رویه ای بوده که کشورهای اروپایی عضو «گروه سه» در پیش گرفتند، اگر گفت و گو کنندگان امروز نیز این راهکار را در مذاکره با ایران به کار گیرند، به احتمال قوی، تصمیم عاقلانه ای گرفته اند.
ارائه تفسیری تازه از الگوی دیپلماسی و مذاکره، با به کارگیری تعبیر عملگرایانه و عینی تازه ای از الگوی کنونی دیپلماسی میسر می شود و اعمال چنین تدبیری، نیازمند نوآوری و خلاقیت دیپلماتیک است.