لینکهای قابل دسترسی

خبر فوری
شنبه ۲۲ اردیبهشت ۱۴۰۳ ایران ۰۴:۱۰

ریاست جمهوری احمدی نژاد و بحران ارزی


ثبات پول ملی شاخص معتبر دیگری است که می توان بر اساس آن کارنامه اقتصادی دولتها را ارزیابی کرد. یکی از نمودارهای معتبرِ سلامت اقتصادی و ثبات در بازار ارزی عدم نوسانات شدید در پول ملی کشور است.

ایران در ماههای اخیر شاهد سقوط ارزش ریال در برابر ارزهای جهانی بوده، به گونه ای که نسبت به زمان مشابه در سال گذشته، ارزش برابری دلار آمریکا در برابر ریال تقریباً چهار برابر شده است. ارزش ریال در برابر دلار آمريکا در طول تنها دو روز نزدیک به ۳۰ درصد کاهش یافت. برخی از اقتصاددانان معتقدند احتمالاً دولت آینده نیز نتواند جلوی سقوط ارزش ریال را بگیرد. آشفتگی در بازار ارز، خواه به علت تأثیر تحریم ها و یا به دلیل سیاستهای اشتباه و عملکرد اقتصادی دولت، خبر ناخوشایندی است.

نوسانات شدید ارزش برابری ریال با ارزهای خارجی نشانگر بارز دیگری از اقتصاد ورشکسته، بیمار و بی ثبات است. رئیس جمهوری اسلامی در مورد اقتصاد کشور می گوید: «اقتصاد ما دچار بیماریهای مزمن است، از جمله بهره وری پائین، تورم مستمر، واردات بالا و صادرات پائین.»

آقای احمدی نژاد سقوط ارزش ریال در برابر ارزهای خارجی را ناشی از فشار روانی مرتبط با تحریم های غرب علیه برنامه هسته ای ایران خوانده است. رئیس جمهوری ایران، در آخرین موضع گیری خود، ریشه مشکلات ارزی را دو بعد خارجی و داخلی، یعنی تحریم نفت و مبادلات بانکی به عنوان عامل خارجی، و «اقدامات عملی بعضی ها» و «جنگ روانی و تبلیغانی علیه دولت» به عنوان عامل داخلی مشکلات نام برد. اما واقعیت این است که ارزش واقعی برابری ریال در برابر ارزهای معتبر خارجی همچنان رو به کاهش است و هنوز هم بسیار پائین تر از آن چیزی است که دولت احمدی نژاد ادعا می کند.

یکی از عوامل کاهش ارزش پول ملی، تورم سه درصدی در غرب و تورم بیش از ۲۵ درصدی در ایران است که باعث روند کاهش ارزش ریال در جمهوری اسلامی به ویژه در دوره ریاست جهمهوری احمدی نژاد شده است.

معمولا ارزش ارز کشورها، مانند هر کالای دیگر، عمدتاً تابع عرضه و تقاضا در بازار است. افزایش تقاضا موجب بالا رفتن قیمت و افزایش عرضه موجت کاهش قیمت ارز می شود. ولی در ایران به گفته سید بهاءالدین حسینی هاشمی، کارشناس بانکی، حدود ۸۰ درصد عرضه ارز در دست دولت است. بنابراین در مورد بحران ارزی، انگشت اتهام را نمی توان به سوی اين و آن گرفت، بلکه باید در عملکرد اقتصادی دولت جستجو کرد، که شرایطی ایجاد کرده که یک شبه ارزش برابری دلار آمريکا در برابر پول ملی به چهار برابر رسیده، به همان نسبت بر قيمت کالاها به ویژه مواد خوراکی و مسکن افزوده شده، و از قدرت خرید مردم بشدت کاسته است.

علی رغم آن که بارها به آقای احمدی نژاد گفته شده بود دیر یا زود تعادل بازار ارزی بهم خواهد خورد، ولی وی همچنان مبادلات ارزی را در انحصار چند بانک عمده باقی گذاشت، و سعی داشت قیمت ریال را به طور مصنوعی بالا نگهدارد، و بحران ارزی را انکار کند.

در دوران ریاست جمهوری آقای احمدی نژاد، نقدینگی دهها برابر شد، در حالی که وی در اسفند ماه ۱۳۹۰ در پاسخ به سوال نمایندگان مجلس رسماً اعلام کرد که صندوق حساب ذخیره ارزی کشور خالی است.
XS
SM
MD
LG