در حالی که مقام های تهران همواره تاکيد کرده اند برنامه اتمی ايران صلح آميز است، کشورهای غربی نگران دستيابی جمهوری اسلامی به سلاح اتمی هستند. فدراسيون دانشمندان آمريکا در اين هفته در جلسه ای در واشنگتن با تحليل داده های مربوط به فعاليت تاسيسات اتمی ايران، بازده و روند آينده غنی سازی اورانيوم در ايران را مورد بررسی قرار داد.
سال گذشته، فرانسه، روسيه و آمريکا در گفتگو با مقام های تهران پيشنهاد کردند ايران ۱۲۰۰ کيلوگرم ذخيره اورانيوم با غنای پائين را از کشور خارج کند و در ازای آن سوخت لازم را برای راکتور تحقيقاتی تهران، دريافت کند. در حاليکه اکنون گروه پنج بعلاوه يک قصد دارد از ايران بخواهد که اين ميزان را به حدود ۲ هزار کيلوگرم برساند. مقامهای ايرانی ميگويند از آنجا که تنها به ۱۲۰ کيلوگرم اورانيوم ۲۰ درصدی برای راکتور تهران نياز دارند دليلی برای ارسال بيش از ۱۲۰۰ کيلوگرم به خارج از کشور نمی بينند.
ايوانکا بارزانشکا، محقق فدراسيون دانشمندان آمريکا، می گويد اکنون زمان زيادی از بحث اوليه در خصوص تبادل سوخت گذشته است و در اين مدت ايران ميزان قابل توجهی اورانيوم را در سطح پايين غنی سازی کرده است و ايران امکان ادامه غنی سازی را دارد و اکنون مقام های تهران يک قدم فراتر نهاده اند و از توليد اورانيوم با غنای بيست درصد، برای راکتور تحقيقاتی تهران سخن می گويند.
ايوانکا بارزانشکا می گويد با توجه به امکان ادامه غنی سازی از سوی ايران، پيگيری قرار تبادل سوخت بيشتر برای اعتماد سازی است ولی هر قدر که توافق ها به تعويق افتد، ايران ذخيره اورانيوم با غنای پايين خود را افزايش خواهد داد و قرار تبادل بلاموضوع، خواهد شد.
محقق فدراسيون دانشمندان آمريکا در گفتگو با بخش فارسی صدای آمريکا می گويد همان سانتريفيوژهايی که برای توليد سوخت اتمی نيروگاه های تحقيقاتی مورد استفاده قرار می گيرد، می تواند برای توليد سلاح اتمی نيز مورد استفاده قرار گيرد. ايران می تواند از موجودی اورانيوم خود با غنای پايين استفاده کند و به غنی سازی بيشتر اين مواد بپردازد.
به رغم توانايی بالقوه ايران برای ادامه غنی سازی و توليد سلاح اتمی، ايوان اولريک، عضو ارشد فدراسيون دانشمندان آمريکا، می گويد بازدهی تاسيسات اتمی ايران بسيار پايين است و حتی برای توليد سوخت بيست درصدی هم به صرفه نيست.
آقای اولريک می گويد بهره برداری از برنامه اتمی بسيار دشوارتر از آن چيزی بوده که ابتدا به نظر رسيده است. تاسيسات سانتريفوژها بازدهی بسيار کمی دارند. اين تاسيسات، بر اساس تکنولوژی نيم قرن پيش اروپاست و به اينصورت، بازده تاسيسات اتمی ايران، حدود يک چهارم بازده تاسيسات اتمی هلند در سال ۱۹۶۰ است.
عضو ارشد فدراسيون دانشمندان آمريکا می گويد اگر مقام های تهران واقعا در پی دستيابی به تکنولوژی صلح آميز هسته ای هستند بايد متوجه باشند که خريد سوخت از خارج، روش بسيار مقرون به صرفه تری برای ايران است.
ايوان اولريک معتقد است گرچه اکنون پول نفت امکان ادامه برنامه غنی سازی اورانيوم را فراهم کرده است اما به احتمال زياد در آينده رهبران ايران متوجه خواهند شد که هزينه ادامه غنی سازی بسيار بيشتر از منفعت آن است.