تصمیم نیروهای نظامی کانادا در انتقال زندانیان افغان به مقامات افغانستان و بد رفتاری و شکنجه آن ها جنجال های خبری و سیاسی بسیاری پدید آورده است.
نهادهای مدافع حقوق بشر ضمن انتقاد از انتقال زندانیان افغان به بازداشتگاه های افغانستان تاکید کرده اند این اسرا از سوی مقامات زندان های افغانستان مورد بدرفتاری و شکنجه قرار گرفته اند.
در شرایطی که نقش سربازان کانادایی در انتقال این زندانیان به مقامات افغانستان به یک جنجال سیاسی بدل شده است، فعالان حقوق بشر و منتقدان دولت فدرال هشدار داده اند این اقدام نیروهای نظامی کانادا را می توان ارتکاب به جنایت جنگی قلمداد کرد.
در بحبوحه نزاع های سیاسی دولتمردان اتاوا و انکار مقامات کانادا از آگاهی نسبت به احتمال شکنجه و یا بازداشت این زندانیان در شرایط نامساعد، افشای مدارک طبقه بندی شده دولت فدرال حاکی از آن است که مقامات کانادا در واقع به هدف اخذ اطلاعات امنیتی، این زندانیان را با نیت عمدی به مقامات افغان تحویل و در معرض شکنجه قرار دادند.
امیر عطاران، استاد حقوق دانشگاه اتاوا که برای اولین بار از شکنجه زندانیان افغان در بازداشتگاه های دولتی افغانستان پرده برداشت، به تلویزیون دولتی کانادا گفته است مدارک سانسور نشده دولت را مطالعه کرده و در یکی از آن ها بیانیه ای را دیده که ثابت می کند «کانادا به طور عمدی و اختیاری برای بازجویی زندانیان با شکنجه گران افغان همکاری کرده بوده است.»
امیر عطاران تاکید کرده است پرسش نقش برخی از مقامات کانادا در تحویل زندانیان و نیز پرسش ارتکاب آن ها به جنایت جنگی مطرح می شود و همه این ها با ارائه این مدارک قابل اثبات هستند و به همین دلیل است که دولت به شدت در صدد مخفی کردن اسناد و مدارک مربوط به انتقال زندانیان برآمده است.
براساس مدارکی که امیر عطاران بر اساس قانون دسترسی به اطلاعات دولتی کسب کرد، مقامات نظامی کانادا، وضعیت زندانیان افغان و نظارت بر شرایط نگهداری آن ها را پس از تحویل آن ها به مقامات دولت افغانستان، کنترل نمی کردند.
با وجود این، اتهام ها علیه دولت کانادا بر محور تعلل و کوتاهی در رسیدگی به این امر استوار بود اما اطلاعات موجود در مدارک جدیدی که این استاد حقوق دانشگاه اتاوا افشا کرده حاکی از آن است که کانادا به عمد اسرای افغان را به دست شکنجه گران سپرده است.
ریچارد کالوین، دیپلمات ارشد پیشین در ماموریت کانادا در افغانستان اخیراً در برابر کمیته پارلمانی دولت فدرال گفت با وجود ابراز نگرانی های مکرر از احتمال شکنجه زندانیان در بازداشتگاه های افغانستان، مقامات ارشد دولت هشدارهای وی را نادیده گرفتند و احتمال مخفی کاری دولت در مورد این مسئله بسیار زیاد است.
در شرایطی که دولت محافظه کار بر سر قدرت، بخش های گسترده ای از اسناد و مدارک انتقال زندانیان به مقامات افغانستان را به ادعای حفظ امنیت ملی و محافظت از جان سربازان کشور در افغانستان سانسور کرده است، احزاب مخالف و فعالان حقوق بشر خواستار انتشار کلیه مکاتبات مربوط به این امر شده اند.
استفان هارپر، نخست وزیر کانادا در جلسه روز سه شنبه ۱۸ اسفند ماه ( ۹ مارس) در پارلمان کشور ضمن رد کلیه این اتهامات، ادعاهای مبنی بر آگاهی از شکنجه زندانیان افغان و همکاری با مقامات زندان برای اخذ اعترافات و اطلاعات را کذب خواند.
وی تاکید کرد دیپلمات ها، مقامات ارشد ارتش و سربازان کانادا از تعهدات بین المللی کانادا آگاهی دارند و مرتکب اقدام خشونت آمیز و یا شکنجه نخواهند شد.
مسئله آزار و اذیت، نگهداری و شکنجه زندانیان افغان و نقش سربازان کانادایی در این امر، سال گذشته در سطح ملی مطرح شد و این موضوع جنجال برانگیز کماکان در سطح یکی از بحث برانگیزترین مسائل سیاسی این کشور باقی مانده است.
جمعه ۴ خرداد ۱۴۰۳ ایران ۱۶:۲۰