حامد کرزی، رییس جمهوری افغانستان روز دوشنبه، خبر دریافت مبالغ زیادی وجه نقد در «کیسه های پول از ایران» را توسط یک مسوول دفترش، تایید کرد. خبری که ابتدا در روزنامه آمریکایی نیویورک تایمز منتشر شد و سفارت جمهوری اسلامی در کابل، اقدام به تکذیب آن کرده بود.
آقای کرزی به خبرنگاران در کابل گفت ۹۷۵ هزار دلاری که دو نوبت در سال توسط ایران به دفتر او داده می شود، صرف هزینه های دولت می شود. آقای کرزی گفت نحوه انتقال پول، مخفیانه نبوده و با مبالغ نقدی که از ایالات متحده و دیگر «کشورهای دوست» دریافت می شود، فرقی ندارد.
«ایرا المن» خبرنگار صدای آمریکا در این باره با «دنیل مارکی»، عضو ارشد بخش هند، پاکستان و جنوب آسیا در شورای روابط خارجی در واشنگتن صحبت کرد.
مارکی به صدای آمریکا گفت او از اعتراف رییس جمهوری افغانستان که از ایران پول گرفته است، متعجب نشده است، اما تعجب او از این بابت است که ایران، چرا این مبالغ را در قالب «کیسه های پول» تحویل دفتر حامد کرزی داده است.
فکر می کنید پرداخت این پولها نشان دهنده چه چیزی است؟
این مسئله نشان می دهد که ایران به چند طریق از نفوذ قابل توجهی در کابل برخوردار است و به عنوان یک قدرت منطقه ای، دراین مورد به نسبت موفق عمل کرده است. برخلاف پاکستان، ایران تمایل کمتری به حمایت مستقیم از خشونت دارد و بیشتر به پرداخت رشوه و خریدن افراد دست می زند. نتیجه ای که در نهایت از آن حاصل می شود ، این است که این مسئله قطعا ناراحتی مسوولان آمریکایی را در پی دارد. از این بابت که می ببیند کرزی، کسی که امیدوار بودند با او رابطه نزدیک کاری داشته باشند، خیلی روشن با ایرانی ها کار می کند و در مواد بسیاری، خشم او از واشنگتن، تحت تاثیر این مسئله بوده است.
علاوه بر این مورد، آیا نشانه های شاخص دیگری از نفوذ تهران در کابل دیده می شود؟
من حدس می زنم ایران خودش را به مقدار کافی از انتقادات افغانها ایمن ساخته است. شما در افغانستان انتقادات زیادی از ایران نمی شنوید. بخشی از آن، به این خاطر است که پول نقد ایران ممکن است تاثیر خودش را گذاشته باشد. ایران منابع مالی موسسات آموزشی را فراهم کرده. بسیاری از افغان ها در دانشگاه های ایرانی در حال تحصیل هستند و مسائلی نظیر آن. این مسئله را نیز باید در نظر داشت. ممکن است راه های دیگری نیز وجود داشته باشد که پول ایران، راه خود را برای نفوذ به دولت افغانستان و ایجاد شکاف بین افراد و شخصیت ها در داخل دولت افغانستان پیدا کرده باشد. البته این مسئله ی چندان روشنی نیست و دانستن دقیق چگونگی آن، دشوار است.
آیا اینکه آمریکا از تحویل کیسه های پر از پول توسط ایران به کرزی و دیگر اعضای دولت او شگفت زده شده، امری است که باید به آن توجه شود؟
من فکر می کنم شگفت زدگی آمریکایی ها قابل توجه است. کرزی خودش اعلام کرد که او به جورج بوش، رییس جمهوری پیشین آمریکا درباره دریافت پول از ایران گفته بود. بنابراین من مطمئن نیستم که دولت آمریکا آنقدرها متعجب شده باشد. حتما من فکر می کنم که جامعه اطلاعاتی آمریکا از این نفوذ باخبر بوده است. ولی آنها مایل نبودند که شاهد آشکار شدن این مسئله باشند، آن هم به این طریق. این آشکارا چیز بدی است. حتی اگر کرزی بگوید این انتقال پول شفاف بوده که البته خنده دار است، این بیشتر، تلاش های آمریکا را برای ایجاد یک رابطه کاری سالم با دولت کرزی به زیر سوال می برد. تلاش آمریکا برای ایجاد رابطه کاری سالم با کرزی در حال حاضر راهبردی است که آمریکایی ها ترجیح به انجام آن می دهند. بنابراین، مسئله پرداخت مبالغی در کیسه های پول، در ابتدای امر به خاطر شکل فاش شدندش مضر است، اینکه یک بار دیگر با انفجار خشم کرزی از واشنگتن همراه بود. به نظر می رسد او آشکارا فردی خسته است که به راحتی عصبانی می شود و این چیزی نیست که آمریکا خواهان آن باشد.