ادوارد یرانیان، خبرنگار صدای آمریکا، قاهره
سازمان عفو بین الملل که مقر آن در لندن است هفته گذشته با انتشار گزارشی از موارد نقض حقوق بشر درعربستان سعودی، پس از اتخاذ اقدامات ضد تروریستی این کشوراز سال ۲۰۰۱ انتقاد کرده است.
دولتمردان عربستان سعودی ادعا کرده اند مقامات این کشوردرگیر یک جنگ دشوار با تروریسم هستند و نهایت تلاش خود را به کار گرفته اند.
سازمان عفو بین الملل مستقر در لندن در گزارش هفته گذشته خود وضعیت حقوق بشر درعربستان را به باد انتقاد شدید گرفته است.
این سازمان تاکید کرده پلیس عربستان به بهانه دفاع از امنیت ملی هزاران تن را بازداشت کرده و به بازداشتگاه های بی نام و نشان و مخفیانه فرستاده است.
شاهزاده نایف بن عبدل عزیز، وزیر کشور عربستان سعودی در سخنرانی در جمع نیروهای امنیتی کشور ضمن دفاع از وضعیت حقوق بشر در عربستان سعودی گفت تروریست ها از سوی نیروهای خارجی تحریک می شوند و عامل قتل هم وطنان آن ها هستند و اهداف این مبارزه باید با پرداخت هرهزینه ای محقق شوند.
وی گفت: « نظاره مبارزه فرزندان کشورمان علیه مذهبشان و کشورشان دردناک است. آن ها عوامل نیروهای بیگانه هستند گرچه برخی ازآن ها نا آگاهانه دست به این اقدامات می زنند. ما با تمام وجود مبارزه می کنیم و جانمان را برای دفاع از کشورمان فدا خواهیم کرد و شهدای ما برای چنین فداکاری هایی مورد عنایت خداوند قرار خواهند گرفت.»
یک دادگاه جنایی عربستان سعودی در اوایل ماه جاری بیش از ۳۰۰ جنگجوی القاعده را محاکمه و یکی از این افراد را به مرگ محکوم کرد.
مقامات عربستان سعودی تا همین اواخر برای محاکمه مظنونان به فعالیت های تروریستی تردید داشتند و جزئیات حقوقی رسیدگی به این پرونده ها هنوز از دید افکار عمومی مخفی مانده است.
عبدالله، پادشاه عربستان در سال ۲۰۰۵ برنامه ای زیرعنوان « بازپروری » تروریست ها که وی آن ها را اعضای « جناح گمراه » می نامد ارایه کرد.
گفته می شود بسیاری از تروریست های « توبه کار» بار دیگر به دامان جامعه بازگشته اند.
بنا به گزارش آژانس خبری عربستان سعودی، بسیاری ازاین افراد نیز به حبس خانگی، منع سفر و یا پرداخت جریمه نقدی درشهرهایشان محکوم شده اند.
سازمان عفو بین الملل تاکید کرده است وزارت کشور عربستان سعودی بین سال های ۲۰۰۳ و ۲۰۰۷، نه هزار مظنون به فعالیت های تروریتسی را بازداشت کرده و بیش از ۳۱۰۰ تن از این افراد هنوز زندانی هستند.
لامری چیروف، پژوهشگر سازمان عفو بین الملل می گوید:« بسیاری از این بازداشت ها خودسرانه بوده و برخی از زندانیان مورد آزار و اذیت قرار گرفته اند. هرگونه اقدامی را به فعالیت تروریستی تعبیر می کنند. هزاران نفر در عربستان سعودی بازداشت شده اند. گروهی هستند که بین سال های ۲۰۰۳ و ۲۰۰۷ در اقدامات خشونت باری که به مرگ و آدم ربایی منجرشد، دست داشته اند. اما این افراد در شرایطی ناعادلانه و نامساعد بازداشت شده اند. هم اکنون، پس از گذشت چند سال این زندانیان از دسترسی به امکانات حقوقی برای به چالش کشیدن جنبه های قانونی بازداشت خود محروم اند. این افراد در ضمن به وکیل و محاکمه در یک دادگاه علنی و شفاف دسترسی نداشته اند.»
چیروف از بازداشت تعداد بسیاری از روشنفکرانی که در پی انتقاد از بازداشت های خودسرانه مقامات دستگیر شده اند، ازدولت عربستان سعودی انتقاد می کند.
وی می گوید: « در بین این زندانیان، وکلا، روزنامه نگاران، نویسندگان و اساتید دانشگاهی هستند که نسبت به بازداشت های خودسرانه و نقض حقوق بشر توسط دولتمردان عربستان سعودی انتقاد کرده بودند. این افراد به همدلی و همکاری با تروریست ها و گروه های ترورسیتی متهم شدند و در زندان انفرادی نگهداری می شوند. هیچ یک از آنان قادر به اعتراض نیستند. بنابراین هیچ یک از آنها از قوانین ضدتروریستی در امان نیستند چرا که مفاد قوانین حقوق بشر سازمان ملل امنیت آن ها را ضمانت نخواهد کرد. »
جمال ال کاشوگی، سردبیر روزنامه الوطن چاپ عربستان سعودی بر این باور است که گزارش عربستان سعودی مبالغه آمیز است.
وی می گوید: « اساسا" من فکر می کنم ذکر نقض حقوق بشر در این گزارش مبالغه آمیز است. آن ها زندانیان سیاسی را با زندانیان عقیده و تروریست ها مخلوط کرده اند. صدها تن پنج شش سال گذشته درعربستان دستگیر شده اند. بسیاری از آن ها تروریست هستند. این افراد براساس قانون عربستان سعودی که دولت را به بازداشت شش ماهه افراد مظنون مجاز می کند، در زندان به سر می برند و به این دلیل که این افراد خطرهایی را متوجه امنیت عموم می کنند، دوران بازداشت آن ها تمدید شده است. گاه دولت نمی تواند به دلایل امنیتی شفافیت به خرج دهد چرا که ما در اوج جنگ علیه تروریسم قرار داریم.»
خاطار ابو دیاب، استاد علوم سیاسی دانشگاه پاریس با اشاره به حکومت سعودی که در قانون اسلامی (شریعه) ریشه دارد می گوید برای مقایسه حکومت عربستان سعودی با حکومت های دیگر و ساختارهای حقوقی سراسر جهان باید احتیاط زیادی به خرج داد.
وی می گوید: « عبدالله، پادشاه عربستان سعودی برای مبارزه با تروریسم ابتکار ها و پیشرفت های مثبتی به کار برده است. با وجود این که عربستان سعودی از یک ساختار ایده آل به دور است، تاسیس یک کمیسیون حقوق بشر مستقل و ساختار بازپروری زندانیان و تشکیل یک مرکز ضد پلیس امر به معروف نشانه پیشرفت هایی در این امر می باشد.»
ابو دیاب بر این باور است با وجود ارایه یک تصویر تیره و تار، با تاسیس نهادهای غیردولتی بیشتر، مشارکت بیشتر شهروندان در تصمیم گیری های دولت و کاهش تبعیض بین فرقه های مختلف نشانه هایی مبالغه آمیز فضا برای پیشرفت بلند مدت مساعد خواهد بود.
جمعه ۷ اردیبهشت ۱۴۰۳ ایران ۰۶:۴۱