ورونیکا لاکاپرا، خبرنگار صدای آمریکا، واشنگتن
بنا به گفته متخصصین، پرورش ماهی علیرغم مشکلات احتمالی زیست محیطی می تواند به بالا بردن جمعیت ماهی ها و سایر آبزیان در طبیعت کمک کند.
این امر علاوه بر فراهم آوردن غذای مورد نیاز بشر، برای پرورش دهندگان محلی کشورهای در حال توسعه درآمد در خور توجهی خواهد داشت.
پرورش ماهی هزاران سال است که در میان انسان رواج دارد.
جیم دایانا، استاد منابع طبیعی در دانشگاه میشیگان می گوید اولین نسخه خطی در مورد پرورش ماهی، حدود ۴۰۰ سال پیش از میلاد مسیح در چین نوشته شده است.
کشورهای آسیایی در پرورش ماهی و سایر آبزیان، ۹۲ درصد محصول تولید شده در جهان را به خود اختصاص می دهند.
دایانا در این زمینه می گوید :« با این حال به غیر از قطب جنوب، پرورش ماهی در ایالات متحده و سایر نقاط جهان انجام می گیرد.»
بنا به گفته سازمان غذا و کشاورزی سازمان ملل، میزان تولید سالانه صید تجاری بر روی رقم ۹۵ میلیون تن ثابت مانده است.
در همین حال میزان تولید پرورش دهندگان ماهی از سال ۱۹۷۰ تا کنون هر سال حدود ۹ درصد افزایش داشته است.
در سال ۲۰۰۵، مزارع پرورش ماهی ۴۸ میلیون تن ماهی تولید کردند که این رقم یک سوم محصول سالانه جهان است.
دایانا می گوید :« با در نظر گرفتن میزان مصرف ماهی در میان انسان ها می توان گفت که پرورش دهندگاه ماهی، سالانه حدود ۵۰ درصد نیاز مصرفی انسان را فراهم می کنند زیرا بیشتر آبزیانی که توسط ماهیگیران تجاری صید می شوند، مورد مصرف غذایی قرار نمی گیرند.»
با این وجود، دایانا به خطراتی که از سوی پرورش ماهی محیط زیست را تهدید می کند، اشاره می کند. او این خطرات را در شماره ژانویه مجله « بایوساینس» شرح داده است.
احتمالا مشکل سازترین مسئله، گسترش ماهی های غیر بومی و یا نژادهای اصلاح شده در زیست گاه های اطراف این مزارع است. این امر با فرار ماهی های پرورشی از استخرها و یا قفس های تعبیه شده صورت می گیرد.
دایانا می گوید بهترین راه برای جلوگیری از این مسئله این است که پرورش دهندگان تنها ماهی های بومی هر زیست گاه را در آن ناحیه پرورش دهند.
آلودگی های غذایی برای تغذیه بیش از حد ماهی ها، فضولات تولید شده و از بین رفتن زمین های حساس زیست محیطی به منظور احداث استخرهای پرورش ماهی، از سایر معضلات بالقوه این صنعت هستند.
برای مثال در پرورش میگو، استخرها با آب شور پر می شوند و نمک موجود در آب بر روی خاک اطراف این استخرها تاثیر می گذارد.
دایانا اشاره می کند که استفاده از گونه هایی که جمعیت شان به شدت کاهش یافته است، به منظور پرورش دادن و یا تغذیه سایر ماهی ها، از نقطه ضعف های این سیستم است.
دایانا تاکید می کند که پرورش صحیح و علمی ماهی و به طبع کاهش تقاضا برای صید تجاری، فواید بسیاری برای محیط زیست دارد و حتی به افزایش جمعیت گونه هایی که در خطر انقراض قرار دارند کمک شایانی خواهد کرد.
دان وبستر، متخصص دانشگاه «مریلند» با این نظر موافق است.
وبستر از اواخر دهه ۷۰ تا کنون برای حمایت از صنعت پرورش ماهی در ایالت های ساحلی اقیانوس اطلس در آمریکا، به ویژه خلیج چساپیک، فعالیت کرده است. او در زمینه پرورش صدف های خوراکی تخصص دارد.
وبستر می گوید زمانی که او شروع به کار کرد، حدود چند هزار نفر در خلیج چساپیک به صید صدف اشتغال داشتند.
او در این باره می گوید :« در حال حاضر حدود ۱۵۰ نفر به صید صدف خوراکی مشغول هستند که این رقم نسبت به گذشته کاهش چشمگیری داشته است.»
بیماری، کیفیت پایین آب و شکار بی رویه که در طول دهه های گذشته صورت گرفته، جمعیت صدف های خوراکی این خلیج را به شدت کاهش داده است.
وبستر، پرورش صدف را برای بالا بردن جمعیت این گونه در زیستگاه شان، موثر می داند.
وبستر می گوید علاوه بر مزارع پرورش صدف، نواحی حفاظت شده ای نیز وجود دارند. در این مناطق صدف های بیمار جمع آوری می شوند و تخم های صدف های سالم، جایگزین آنها می شود.
هر گاه ۶۰ درصد صدف های این نواحی به رشد ۱۰ سانتی متری برسند، صید صدف در این مناطق آزاد می شود. این اقدام به منظور حمایت از ماهیگیران محلی صورت می گیرد.
دایانا، سود مالی این صنعت را در کشورهای در حال توسعه بسیار مهم می داند.
او می گوید بر خلاف صید تجاری ماهی که نیازمند ناوگان های عظیم کشتی های ماهیگیری است، پرورش ماهی در کشورهای در حال توسعه معمولا توسط تولید کنندگان محلی و در مقیاس کوچک انجام می شود.
دایانا می افزاید :« پرورش ماهی در مقایسه با صید تجاری، با ایجاد شغل و بالا بردن کیفیت زندگی، به مردم محلی کمک بیشتری می کند.»
انتظار می رود تقاضای جهانی برای غذاهای دریایی افزایش یابد و دایانا پیش بینی می کند صنعت پرورش ماهی در آینده نیز همچنان به رشد سریع خود ادامه دهد.
پنجشنبه ۳ خرداد ۱۴۰۳ ایران ۰۶:۴۶