مدرنیزم روشی دارد که بر سنت ها سایه می اندازد و گاهی حتی آنها را از بین می برد.
لولان سی پان یک کرد عراقی و متخصص علوم انسانی است که زندگی و حرفه اش را وقف حفظ سنتهای چوپانان چادرنشین کردستان کرده است.
در پی تهیه یکی دیگر از سری گزارشهای " تلاشگران" سوزان پرستو، گزارشگر صدای آمریکا به کوه "ها ل گارد" نزدیک مرز ایران سفر کرد تا داستان لولان سی پان را بازگو کند.
قبایل چادرنشین همچون هزاران سال پیش در دامنه کوه های صعب العبور (سنگلاخی ) کردستان عراق در حال کوچ هستند. هر چند ماهی چوپانان چادرنشین در ارتفاعات سکونت می کنند و در چراگاهها به گله داری می پردازند.
زندگی این کوچ نشینان در جائی درج نشده و تعداد آنها رو به کاهش است.
لولان سی پان کوشش میکند که این داده ها را تغییر دهد. او می گوید: "من سعی میکنم که اطلاعات لازم را در مورد آنها جمع آوری کنم. تعداد قبیله ها، تعداد خانوار، نرخ بی سوادی بین کودکان، موقعیت زنان و تلاششان برای زندگی را به ثبت برسانم"
هر تابستان لولان سی پان به چراگاههای کوهستانی چوپانان می رود. زندگی آنچنان هم که بنظر میرسد بخاطردرگیریهای نظامی در منطقه آرام نیست. لولان سی پان می گوید: "من یک بمب منفجر نشده بزرگ نزدیک آن جویبار پیدا کردم."
زنی چوپان در مورد خطرات چوپانی و مخارج زیادش توضیح میدهد؛ او در حال درست کردن پنیر به روش سنتی، به لولان سی پان می گوید پولی که از این راه بدست میاورد خیلی ناچیز است. " درآمد فروش پنیر زیاد نیست علاوه بر آن گوسفند می فروشیم و پولی که از آن میگیریم خرج گله مان میکنیم.
لولان سی پان از آژانسهای سازمان ملل متحد و مقامات دولتی برای این چادرنشین ها در خواست کمک مالی کرده است.
لولان سی پان میگوید: "اگر فورا اقدام یا دخالت نکنیم فرهنگ و رسوم چوپانان چادرنشین کردستان در چند سال آینده از بین خواهد رفت. " او اضافه میکند در ده سال پیش پنجاه درصد از چادرنشینان کردستان بطور همیشگی در دهکده ها مستقر شده اند و مسکن و معیشت سنتی خود را رها کرده اند.
لولان سی پان میگوید: " ما در منزل سنتی یک کوچ نشین زندگی میکنیم. یک چادر سیاه که از موی بز درست شده. این چادر در کوهستان نیست لولان سی پان آنرا در پشت بام موزه ای بر پا کرده که چهار سال پیش در اربیل، پایتخت کردستان عراق برای به نمایش گذاشتن بافندگی و هنرهای سنتی تاسیس کرده است.
لولان سی پان میگوید هر سال افراد بیشتری به اینجا می آيند. در سال ۲۰۰۷ بیش از۵۰۰۰۰ گردشگر آمدند:
" از تزئینات چادر سیاه که خیلی جالب است خوششان آمد ولی چیزهای دیگر زیاد به دلشان ننشست. از این جهت خوشنود نیستم."
لولان سی پان با تبلیغاتی که برای چوپانان چادرنشین کردستان انجام داده موفق شده است که برای احیای هنرهايی که در حال از بین رفتن هستند ار آمریکا کمکهای مالی بگیرد. زنان سالمند چادرنشینان مهارتهای منجق دوزی و بافندگی را به زنان نسل جوانتر می آموزند.
پنجشنبه ۶ اردیبهشت ۱۴۰۳ ایران ۰۴:۰۷
