بخش انگلیسی صدای آمریکا ـ گام پایانی در انتخاب رئیس جمهوری ایالات متحده بر مبنای قانون اساسی روز چهارشنبه ۶ ژانویه برداشته می‌شود. مراسم تائید آرای تائید شده مجمع گزینندگان (کالج الکتُرال) توسط کنگره آمریکا، یک مراسم به طور معمول تشریفاتی است، اما امسال به دلیل این که پرزیدنت ترامپ هنوز نتیجه انتخابات را نپذیرفته، مورد توجه قرار گرفته است.
در زیر نگاهی به مراحل این جلسه خواهیم داشت:
جلسه مشترک کنگره
مراسم کنگره با حضور یکصد عضو سنای آمریکا و ۴۳۵ عضو مجلس نمایندگان برگزار می‌شود. پیش از این مرحله، مجمع گزینندگان (کالج الکتُرال) در ۱۴ دسامبر، آرای الکترال را رسما تائید کردند. براساس آن آرا، جو بایدن ۳۰۶ و دونالد ترامپ ۲۳۲ رای الکترال از مجموع ۵۳۸ رای الکترال را بدست آوردند. حد نصاب برای پیروزی ۲۷۰ رای الکترال است.
حال این آرا باید در جلسه مشترک سنا و مجلس نمایندگان در کنگره آمریکا تائید شود.
مایک پنس، رئیس جلسه
رئیس سنا، وظیفه ریاست نشست مشترک کنگره را بر عهده دارد. ریاست سنا در آمریکا بر عهده معاون رئیس جمهوری است بنابراین در جلسه چهارشنبه، مایک پنس معاون رئیس جمهوری آمریکا، رئيس جلسه خواهد بود.
متمم دوازدهم قانون اساسی ایالات متحده آمریکا که درباره چگونگی انتخاب رئیس جمهوری و معاونش است، وظایف معاون رئیس جمهوری در قدرت را این گونه تشریح کرده است: «[او در مقام] رئیس سنا باید در حضور نمایندگان سنا و مجلس نمایندگان، همه [پاکت‌های] گواهی‌ها را باز کند و سپس آرا باید شمارش شود.»
چگونگی این امر و زمان آن در زیرفصل ۱۵، فصل سوم قوانین ایالات متحده در بخش شمارش آرای الکترال در کنگره قابل مشاهده است.
این قانون مصوب سال ۱۸۸۷ است و در سال ۱۹۴۸ تغییر و تدوین یافته است. در این قانون ذکر شده است که رئیس سنا باید ساعت یک بعدازظهر ۶ ژانویه در راس یک نشست مشترک کنگره حضور یابد، گواهی‌های مهر و موم شده حاوی آرای الکترال ۵۰ ایالت را بگشاید، و ناظر شمارش آنها به ترتیب الفبا باشد.»
تجربه جو بایدن در اداره نشست مشترک کنگره
جو بایدن در حالی رئيس جمهوری منتخب آمریکا شده که پیش از این او دو بار در سمت معاون رئيس جمهوری، ریاست جلسه کمیته مشترک کنگره برای تائید انتخابات را بر عهده داشت:
ژانویه ۲۰۱۳ – آقای بایدن که معاون رئیس جمهوری وقت (اوباما) بود، جلسه کمیته مشترک را برگزار کرد. باراک اوباما در آن انتخابات بر میت رامنی پیروز شد.
ژانویه ۲۰۱۷ – در پایان دوره دوم ریاست جمهوری باراک اوباما، در انتخابات دونالد ترامپ بر هیلاری کلینتون پیروز شد. در ژانویه، آقای بایدن در مقام رئیس کمیته مشترک کنگره، رئیس جلسه بود. در آن جلسه، جو بایدن بر مبنای وظایفی که قانون اساسی برای معاون رئیس جمهوری تصریح کرده است، نشست مشترک کنگره را به منظور گشودن و شمردن آرای مهرشده مجمع گزینندگان (کالج الکتُرال) هر ۵۰ ایالت، اداره کرده بود و گفته بود: «دونالد ترامپ از ایالت نیویورک ۳۰۴ رای الکتورال برای ریاست جمهوری دریافت کرده است.»
نحوه مخالفت با نتایج انتخابات
آیا اعضای کنگره می‌توانند با نتایج آرا مخالفت کنند؟ در زیرفصل ۱۵ این قانون، چنین فرصتی در اختیار اعضای کنگره گذاشته شده است تا مخالفت خود را با شمارش آرای هر ایالت ابراز کنند. این اعتراض باید مکتوب بوده و به امضای دست کم یک سناتور و یک عضو مجلس نمایندگان رسیده باشد.
در صورتی که مخالفت رسمی وصول شود، شمارش آرای الکترال متوقف می‌شود و اعضای سنا و مجلس نمایندگان جداگانه به مدت دو ساعت جلسه برگزار می‌کنند. موافق و مخالف یک ساعت صحبت می‌کنند و سپس وارد بودن اعتراض مورد رای گیری قرار می‌گیرد.
سابقه مخالفت با نتایج انتخابات
آیا مخالفت با نتایج رسمی انتخابات سابقه دارد؟ بله دست‌کم در دو دهه اخیر این اتفاق افتاده، اما منجر به تغییر کلی نتایج نشده است.
در جلسه کمیته مشترک ژانویه ۲۰۱۷ که نتایج انتخابات به پیروزی پرزیدنت ترامپ برگزار شد، یک عضو مجلس نمایندگان اعتراض کرد. جو بایدن به عنوان رئيس جلسه مشترک کنگره از این عضو مجلس نمایندگان پرسید: «آیا اعتراضیه مکتوب است و به امضای نه تنها یک عضو مجلس نمایندگان بلکه یک سناتور هم رسیده است؟» نماینده در پاسخ گفته بود: «آقای رئیس، اعتراضیه مکتوب است، به امضای یک عضو مجلس نمایندگان رسیده است، اما امضای عضوی از سنای ایالات متحده را ندارد.» بایدن جواب داد: «در این صورت، اعتراضیه نمی‌تواند مورد توجه قرار بگیرد.»
مثال دیگر مربوط به سال ۲۰۰۵ است. جرج بوش بعد از دور اول، در رقابت با جان کری، پیروز شده بود. در جلسه مشترک کنگره، دیک چینی، معاون رئیس جمهوری وقت ایالات متحده، پرسید: «آیا یک سناتور اعتراضیه را امضا کرده است؟» نماینده مجلس پاسخ داد: «یک سناتور اعتراضیه را امضا کرده است.» چینی سپس گفت: «اعتراضیه به شکل مکتوب ارائه شده به امضای یک نماینده مجلس و یک سناتور، هر دو، رسیده و مطابق فصل یک سرفصل سوم قانون ایالات متحده است.»
در آن زمان، هر دو مجلس به تالارهای خود بازگشتند و طی حداکثر دو ساعت اعتراض را به بحث گذاشتند. سپس در آن باره رای‌گیری کردند که رای اکثریت را نیاورد. این برای دومین بار در تاریخ بود که شمارش آرا به خاطر اعتراض متوقف شد. در نهایت نتیجه انتخابات توسط کنگره تائید شد.
این بار چه کسی در کنگره به نتجه انتخابات معترض است
برای اعتراض به نتیجه انتخابات باید دست‌کم یک عضو مجلس نمایندگان و یک سناتور، اعتراضیه را امضا کرده باشند.
در مجلس نمایندگان چندین عضو به نتایج انتخابات اخیر معترض هستند. در سنا هم دست‌کم ده سناتور به این نتایج اعتراض کرده اند که شناخته شده ترین چهره، تد کروز سناتور جمهوریخواه ایالت تگزاس است. اگر آنها درخواست رسمی اعتراض را بدهند، مایک پنس باید جلسه را متوقف کند و دو نهاد سنا و مجلس نمایندگان برای بحث درباره اعتراضیه تشکیل جلسه دو ساعته بدهند.
آیا اعتراض به انتخابات رای می‌آورد؟
بعد از جلسه دو ساعته درباره اعتراضیه، مجلس نمایندگان و سنا جداگانه باید رای گیری کنند.
مجلس نمایندگان در اختیار اکثریت دموکرات است. تاکنون هیچ نامزد دموکراتی به طور علنی با پیروزی جو بایدن در انتخابات مخالفت نکرده است و به نظر می رسد این مجلس اعتراضیه را رد کند.
سنا در اختیار جمهوریخواهان است. اما بر خلاف ده سناتور، که گفته‌اند به نتیجه انتخابات اعتراض دارند، دست‌کم چهار سناتور جمهوریخواه رسما گفته اند که رای‌دهندگان حرف خود را زده‌اند و کنگره باید مسئولیت خود را در تایید نتایج انتخابات انجام دهد. در حال حاضر دموکرات‌ها در سنا ۴۸ عضو دارند و با این چهار رای، آنها می‌توانند عملا با اعتراض مطرح شده به نتیجه انتخابات، مخالفت کنند.