لینکهای قابل دسترسی

خبر فوری
پنجشنبه ۹ فروردین ۱۴۰۳ ایران ۱۵:۵۲

آمریکا و ترکیه بر سر شریان حیات داعش در سوریه درگیر هستند


دست دادن باراک اوباما رئیس جمهوری آمریکا (راست) با رجب طیب اردوغان رئیس جمهخوری ترکیه پس از دیداری در پاریس - دسامبر ۲۰۱۵
دست دادن باراک اوباما رئیس جمهوری آمریکا (راست) با رجب طیب اردوغان رئیس جمهخوری ترکیه پس از دیداری در پاریس - دسامبر ۲۰۱۵

مقاله‌ای از باربارا اسلوین در وبسایت صدای آمریکا

"منطقه مَنبِج" به مانعی بزرگ در برابر هدف آمریکا برای شکست گروه داعش در سوریه بدل شده است.

این منطقه در شمال سوریه، گذرگاهی به طول ۹۰ کیلومتر در مرز ترکیه است که بر روی نفوذ و تردد نیروهای داعش باز مانده است. "منبج" شریان حیات رقه، مرکز داعش در سوریه، است که باراک اوباما می‌خواهد پیش از پایان ریاست جمهوری خود آن را شکست دهد.

مخالفت ترکیه - کشور عضو ناتو - با استفاده از نیروی زمینی کردهای سوریه برای مسدود کردن این خلاء مانع هر اقدام هماهنگ علیه داعش طی بیش از یک سال گذشته شده است.

کاخ سفید اعلام کرد، باراک اوباما رییس جمهوری آمریکا روز سه شنبه با رجب طیب اردوغان رییس جمهوری ترکیه گفت‌وگویی تلفنی داشته است. بر مبنای بیانیه منتشر شده "دو رهبر وضعیت در سوریه را به بحث گذاشته و درباره ضرورت ادامه تلاش‌ها برای تضعیف و شکست داعش و متلاشی کردن ظرفیت آن برای انجام عملیات تروریستی در ترکیه، اروپا، و فراتر از آن اتفاق نظر داشتند."

یکی از دلایل متعدد لاینحل ماندن جنگ داخلی چندوجهی در سوریه، عدم توافق میان متحدان پیشین درباره اولویت هایشان در آینده سوریه است.

ترکیه از آغاز اعتراض های مردمی در سوریه، تمرکزش بر سرنگونی بشار اسد رییس جمهوری آن کشور بود، اما اخیرا بیشتر توجه خود را معطوف قدرت نگرفتن جنگجویان کرد وابسته به "یگان‌های مدافع خلق" کرده است. یگان‌های مدافع خلق گویا به "حزب کارگران کردستان" یا پ.ک.ک وابسته اند، که بیش از سه دهه است با فراز و نشیب هایی برای خودمختاری با دولت ترکیه می جنگد.

دولت اردوغان نگران است که تسلط کردها بر منبج باعث شود کانتون‌های کردنشین شرق سوریه به کانتون‌های منطقه عفرین وصل شده و یک منطقه کردی یکپارچه در مرز جنوبی ترکیه شکل بگیرد. آنکارا تهدید کرده است در صورت چنین اتفاقی نیروی زمینی اش را به داخل سوریه خواهد فرستاد. ترک ها حتی حضور رهبری یگان‌های مدافع خلق را در مذاکرات صلح سوریه در ژنو وتو کردند.

آنکارا ترجیح می‌دهد ائتلاف تحت رهبری آمریکا از جناح های عرب در منطقه منبج کمک بگیرد. اما تجربه‌های قبلی نشان داده است که آنها نیروهای کارآمد و قابل اعتمادی برای آمریکا نیستند. نیروهای جبهه النصرت، گروه وابسته به القاعده، چندی پیش رهبران یک گروه ۵۴ نفره آموزش دیده توسط آمریکا را دستگیر و خلع سلاح کردند. این پروژه نیم میلیارد دلاری مایه شرمساری شد.

نیروهای عرب بومی هم خیلی امیدبخش نیستند.

آرون استاین کارشناس امور سوریه در شورای آتلانتیک می گوید، گروه‌های عرب در منطقه منبج ساختار فرماندهی منسجمی ندارند و متحد نیستند و برای همین در هماهنگ کردن حملات در میدان جنگ مشکل داشته اند. گذشته از این، آمریکا نمی‌تواند با احرار الشام مسلط ترین جنگجویان بر منطقه هم کار کند؛ این گروه سنی وابسته به جبهه النصرت، هدف بمباران نیروهای روسیه در سوریه بوده است.

آمریکا از همکاری با یگان‌های مدافع خلق که مورد حمایت روسیه قرار دارند، تجربه بهتری در جنگ با داعش داشته است. حال این پرسش مطرح است که از کردها در منبج که اکثریت جمعیت اش غیرکرد هستند، چگونه استقبال خواهد شد.

آمریکا تمایلی به اعزام نیروهای خود به منطقه ندارد. هر چند دست کم ۵۰ مستشار نظامی ویژه عملیات در سوریه به کردها یاد می‌دهند چگونه از نیروهای آمریکا درخواست حمله هوایی کنند. اما شرایط برای حضور مستشاران نظامی آمریکا در منطقه منبج به دلیل خصومت میان گروه های رقیب آماده نیست.

یک امکان این است که واشنگتن تلاش کند مذاکرات متوقف شده صلح میان آنکارا و پ.ک.ک از سر گرفته شود و در عین حال از ترکیه برای حملات پیشگیرانه علیه آن گروه حمایت کند.

دولت اردوغان سال‌ها مذاکرات صلح را با پ.ک.ک دنبال کرد، اما با قدرت گرفتن کردها در سوریه، اختلافات دوباره بالا گرفت. یک آتش بس جدید به همه طرف ها اجازه خواهد داد تا بر تهدید ناشی از داعش متمرکز شوند. داعش در سال های گذشته به بمبگذاری های انتحاری هولناکی در ترکیه دست زده است و احتمالا در میان حدود سه میلیون پناهجوی سوری که از آغاز جنگ داخلی به ترکیه پناه آورده‌اند طرفدارهایی دارد.

سقوط مذاکرات صلح میان ترکیه و پ.ک.ک شکاف‌های سیاسی در ترکیه را عمیق تر کرد و به جایگاه دولت اردوغان لطمه زده است. احمد داوود اغلو نخست وزیر ترکیه معمار مذاکرات صلح با کردها بود. خروج او از دولت اردوغان نشانه خوبی نیست.

دولت اوباما نسبت به نگرانی ترکیه از این که پ.ک.ک از بحران سوریه برای امتیازگیری سیاسی و نظامی استفاده کند حساس است. اوباما و اردوغان بر طبق بیانیه کاخ سفید "درباره فرصت‌های تعمیق همکاری در جنگ علیه تمام گروه‌های تروریستی، از جمله پ.ک.ک، گفت‌وگو کردند."

آمریکا می تواند از اقدامات مشروع ترکیه علیه رهبران پ.ک.ک که در حملات تروریستی دست داشته‌اند حمایت کند، ولی در عین حال دو طرف را به مذاکرات صلح ترغیب کند.

تاکنون هیچ نشانه‌ای دیده نمی‌شود که ترکیه قصد دارد مانع دسترسی نیروهای آمریکا به پایگاه هوایی اینجرلیک در آن کشور شود. آمریکا از آن پایگاه برای حملات هوایی علیه داعش در سوریه و عراق استفاده می کند.

آرون استاین می گوید هر چند ورود ‌یگان های مدافع خلق به منبج زیر پا گذاشتن خط قرمز ترکیه است، اما روشن نیست که ترک ها در برابر آن چه واکنشی نشان خواهند داد.

در نبود یک درک فراگیر از ماهیت تهدید داعش و تمایل به استفاده از تمام متحدان، دشوار بتوان پیشرفت خاصی را در جنگ با داعش پیش از خروج اوباما از کاخ سفید تصور کرد.

* برگردان فارسی این مقاله تنها به منظور آگاهی رسانی منتشر شده و نظرات بیان شده در آن الزاماً بازتاب دیدگاه صدای آمریکا نیست.

XS
SM
MD
LG