لینکهای قابل دسترسی

خبر فوری
جمعه ۱۰ فروردین ۱۴۰۳ ایران ۰۴:۲۵

ایران اتمی؛ وضعیت دشوار ترکیه


یک روزنامه معتبر اسراییلی می گوید مسلح شدن ایران به تسلیحات اتمی به معنای بر هم خوردن موازنه قدرت دیرینه بین آن کشور و ترکیه خواهد بود؛ و ایران از گسترش نفوذ ترکیه در منطقه، به ویژه سوریه، جلوگیری خواهد کرد.

روزنامه جروسلم پست، اتمی شدن ایران را به منزله فروپاشی بیش از پنج قرن موازنه قدرت بین ترکیه و ایران می داند و می نویسد: فقط پس از آن که سلیم اول ( یا سلطان سلیم خان – نخستین سلطان امپراتوری که مدعی خلافت شد ) بر امپراتوری صفویه غلبه کرد، استانبول قادر شد کنترل و اقتدار کامل خود را بر آناتولی شرقی و شمال عراق گسترش دهد.

با این حال، اینک مدتی است که حاکمیت آنکارا در آناتولی شرقی و منافع امنیتی حیاتی آن در شمال عراق با تهدید عمده ایران، از طریق جنگ غیرمستقیم، فعالیت های براندازانه و دسیسه های سیاسی و نظامی، روبرو است. ایران همچنین در راه برنامه توسعه منطقه ای ترکیه، به ویژه در سوریه، و در مفهومی وسیع تر منطقه لوانت ایستاده است.

جروسلم پست می نویسد در سراسر تاریخ، این گذرگاه همیشه مسیری طبیعی برای گسترش ترکیه به منطقه ای بوده که امروز خاورمیانه نامیده می شود.

در مقطع کنونی، شناخت ذهنیت ژئوپولیتیک توسعه عثمانی و ارتباط آن با ایران اهمیتی فراوان دارد. ترکیه برای عرضه قدرت خود در لوانت، باید از تهدید ایران در امان باشد. و برعکس، ایران، خواه دودمان صفوی یا جمهوری اسلامی، برای حفظ امنیت لوانت و یا جلوگیری از توسعه ترکیه، باید آنرا زیر تهدید دائمی نگاهدارد.

بنابراین، تصمیم گیران ترکیه باید منطق ژئوپولیتک و برداشت سلیم خان از ایران را به عنوان صخره ای بین یک ترکیه محدود در آناتولی یا یک قدرت منطقه ای به خوبی درک کنند.


جروسلم پست می نویسد علاقه ایران به نگهداشتن ترکیه زیر تهدید دائم در دهه های ۱۹۹۰ و ۲۰۰۰ و از طریق کوشش های ایران برای براه انداختن جنگ غیر مستقیم نمودار شد. خواه این اقدام از سوی حزب اله یا تروریستهای پ کا کا باشد، تهران برای گرفتار کردن آنکارا در مناقشات محدود از هیچ کوششی فروگذار نخواهد کرد.

به سخن ساده، اگر هنگ دوم ارتش ترکیه ، که مسئول مرزهای عراق، سوریه و ایران است، ناچار نبود سرگرم ایران باشد، احتمالا به قدرت نمایی ورای حوزه مسئولیت خود می پرداخت.

جروسلم پست معتقد است استراتژیست های ایران از این واقعیت آگاه هستند و یاد آور می شود زمانی که دمشق به پ کا کا پناه داد، آنکارا از طریق استراتژی توسعه طلبانه و دیپلماسی قایق های توپدار بر این مساله غلبه کرد.

جروسلم پست می پرسد آیا همین اقدامات می تواند علیه یک ایران اتمی بکار رود؟ و می گوید برای مقابله با تهدید اتمی ایران، رهبران ترکیه فقط دو گزینه خواهند داشت.

نخست دنبال کردن تقویت و تجهیز یک ارتش متعارف و تغییر دکترین نظامی، که به معنای افزایش فشار بر مالیات دهندگان ترک و سرمایه گذاری بیشتر در بهبود اجتماعی و توسعه اقتصادی خواهد بود. دوم، دنبال کردن برنامه اتمی. با این حال، از نقطه نظر تکنیکی تقریبا غیر ممکن خواهد بود، زیرا ترکیه به سیستم امنیتی غرب وابسته است و به پیمان ان پی تی متعهد.


جروسلم پست می نویسد تنها کار دیگری که ترکیه می تواند انجام دهد این است که به تضمین های ناتو یا چتر اتمی آمریکا متکی شود. اما پس از جنگ سرد، آمریکا دیگر توانایی اتمی تاکتیکی در خاک ترکیه ندارد. گفته می شود کلاهک های اتمی در پایگاه اینجرلیک موجود است، ولی ترکیه قادر نیست آنها را به کار بگیرد.

جروسلم پست می نویسد آنکارا نمی تواند یک ایران اتمی را متوقف کند، اگر هم قادر باشد هزینه ای عظیم خواهد داشت این واقعیت احتمالا به معنای پایان ویژگی تاریخی ترکیه به عنوان امپراتوری است. علاوه بر این، یک رژیم اسلامی اتمی نمی تواند قانون اساسی سکولار ترکیه و محافظه کاری دمکراتیک حزب عدالت و توسعه را، که با لیبرالیسم و اقتصاد آزاد مشکلی ندارد، تحمل کند.

افزون براین، در چارچوب از هم گسیختگی فرقه ای منطقه، یک ایران اتمی به بیشترین احتمال، رهبری یک بلوک شیعه علیه ترکیه را بر عهده خواهد گرفت.

جروسلم پست می گوید، ترکیه یا باید همین حالا بر ایران سخت بگیرد یا اجازه دهد یک ایران اتمی در آینده ای نزدیک با ترکیه چنین کند.
XS
SM
MD
LG