یكماه از آتش گرفتن غار باستانی «پبده» در لالی از توابع شهرستان مسجدسلیمان استان خوزستان میگذرد، ولی هنوز این آتش خاموش نشده است!
خبرگزاریها و دوستداران محیط زیست از لالی گزارش کردند: یک غار باستانی با قدمت پانزده هزار سال که نخستین سکونتگاه های انسان دوره پارینه سنگی ست بیش از یک ماه هست که همچنان در آتش می سوزد.
حمید جهانبخش یکی از مربیان غارنوردی که پیش از این رویداد چندین بار از درون غار بازدید کرده به خبرگزاری ایسنا گفت تمام خفاش های درون غار براثر دود و گاز برخاسته از آتش مرده اند و به نظر می رسد جانداران دیگر هم دچار آسیب شده باشند
این مربی و هوادار محیط زیست افزود: مرگ خفاشها یك فاجعه است كه اثر آن را سال آینده میتوان دید، چون خفاشها بهدلیل تغذیه از حشرات، نظم طبیعی منطقه را حفظ میكنند و به نظر میرسد، اكنون كسی متوجهی فاجعهی به بار آمده نیست.
گرچه علت آتش سوزی هنوز روشن نیست، اما به دلیل این که این غار باستانی بعنوان زاغه گوسفندان مورد استفاده گله داران منطقه قرار می گرفت انباشته از فضولات گوسفندان بود که براثر آتش این فضولات در حال سوختن اند.
به گفته اهالی محل تاکنون اداره آتش نشانی لالی یا مسجدسلیمان برای خاموش کردن این غار اقدامی نکرده اند و آتش درون غار همچنان زبانه می کشد.
حمید جهانبخش با اشاره به حفاری های غیرمجاز گروهی از سوداگران اشیای باستانی احتمال داد آنان برای گرم کردن خود آتش روشن کرده باشند.
جهانبخش به خبرگزاری ها گفت: تا كنون مسؤولان استانی هیچ نمایندهای را برای بررسی وضعیت این غار باستانی، بهبود اوضاع آن یا حتا خاموش كردن آتش نفرستادهاند، فقط برخی افراد به نمایندگی از اداره كل میراث فرهنگی و گردشگری خوزستان برای اعتراض آمدند و گفتند چرا سخنانی را دربارهی پیشینهی تاریخی غار «پبده» مطرح كردهام، درحالیكه اصلا متخصص غار نیستم. این در شرایطی است كه من تمام مدارك مربوط به غارنوردی و كوهنوردی را از فدراسیون مربوطه در اختیار دارم و دربارهی غار باستانی «پبده» اطلاعات مستندی جمعآوری كردهام.
او گفت: هیچیك از مسؤولان خوزستان و اداره كل میراث فرهنگی و گردشگری این استان در مصاحبههای خود دربارهی آتش گرفتن غار «پبده» به پیشینهی تاریخی آن اشاره نمیكنند. مگر میشود آنها اطلاعات نداشته باشند یا كتاب گریشمن و ویل دورانت را كه دربارهی تاریخ ایران است و در آنها اشارههایی به وجود غار «پبده» بهعنوان سكونتگاه نخست انسانهای پارینهسنگی شده است، نخوانده باشند؟!
این غارنورد اضافه كرد: مسؤولان كشور وقتی در مقابل رسانههای غربی قرار میگیرند، با غرور دربارهی پیشینهی تمدن تاریخی ایران سخن میگویند. از سوی دیگر، ما به دست خود این مدارك تاریخی را نابود میكنیم.
گفته شده است مدیركل میراث فرهنگی و گردشگری استان خوزستان تاکنون به هیچ درخواستی برای گفتگو با رسانه ها و پاسخگویی در زمینه عدم پیگیری این فاجعه زیست محیطی و باستانی پاسخ نداده و تلاش خبرنگاران در این زمینه بی نتیجه مانده است.
به گفتهی او، در غار پبده دیوارنوشتهی خاصی وجود ندارد، چون دیوارنوشتهها از عصر آهن بودهاند. براساس آثار یافتشده از غار پبده توسط گریشمن ـ باستانشناس فرانسوی ـ كه اكنون در موزهی لوور فرانسه نگهداری میشوند، عمر این سكونتگاه دورهی پارینهسنگی است و قدمت آن پانزده هزار سال تخمین زده میشود. حتا در كتاب ویل دورانت نیز نام این غار آمده است.
حمید جهانبخش با یادآوری پیگیری اهمیت باستانی این غار در سال های گذشته گفت: ما موضوع محافظت از غار پبده را با شورای اداری مسجدسلیمان، مسؤولان وقت سازمان میراث فرهنگی و گردشگری خوزستان و حتا نمایندگان مردم این استان در مجلس مطرح كردیم، فیلم مستندی هم از این غار تهیه و در شبكههای سراسری تلویزیون پخش شد. بسیاری از مسؤولان از وجود این غار شگفتزده شدند و به هیجان آمدند؛ اما موضوع در همینجا متوقف شد و اتفاق دیگری رخ نداد.
او با بیان اینكه متأسفانه خیلیها به این غار بهعنوان اثر طبیعی نگاه میكنند و آن را اثری تاریخی نمیدانند، گفت: در تمام دنیا، آثار را به سه میراث قدیم، معاصر و زنده تقسیم میكنند و برای آنها، یك اندازه ارزش قائل هستند، در حالی كه مسؤولان ما به میراث زنده و معاصر بیشتر از میراث قدیمی كه اتفاقا غار پبده هم یكی از آنهاست، اهمیت میدهند.
دهنهی این غار به ارتفاع پانزده تا بیست متر و طول آن حدود صدمتر است كه در رشتهكوه زاگرس میانی و در تنگهای به نام پبده قرار دارد. ارتفاع سطح این غار از جاده سی متر و فاصلهی آن از جاده شصت متر است.
لالی عنبل از بخش های تابعه شهرستان مسجدسلیمان یکی از مناطق نفتخیز خوزستان و چهارراه گذر ایلات و عشایر کوچ نشین بختیاری بوده است.
سازندگان آمریکایی فیلم علفزار کار را از این منطقه آغاز کردند
سازندگان آمریکایی فیلم مستند «علفزار» از این منطقه سفر همراه با کوچ خود را با طایفه بابادی پیش بردند و رومن گریشمن باستان شناس مشهور فرانسوی و کارشناس ایران باستان پس از کاوش های بسیار در لایه های زیرین غار گزارش کرد که این یکی از بازمانده سکونتگاه های انسان اولیه در منطقه عیلام است که باید مورد حفاظت دولت قرار گیرد تا گروهی از دانشمندان و باستان شناسان متخصص دوران پارینه سنگی از این غار بازدید کنند.