اسدالله عسگراولادی، رئیس اتاق بازرگانی ایران و چین گفته است رابطه با آمریکا نمی تواند برای دراز مدت قطع باشد، این مقام سرشناس جمهوری اسلامی تاکید کرده است چین و روسیه به دنبال منافع خود هستند.
عسگراولادی روز ٢٢ آبان به خبرگزاری مهر گفت رابطه با روس و چین را زمانی شروع کردیم که ناچار بودیم و نمی توانستیم اخم غربی ها را تحمل کنیم، ما با مشاهده لبخند روس و چین، و اخم غربی ها ناچار آن لبخند را پذیرفتیم، حال آن که می دانستیم آن ها با لبخد در دراز مدت به دنبال منافع خود هستند.
این مقام اتاق بازرگانی ایران و چین ضمن اشاره به سفر اخیر خود به چین گفت در این سفر به همراه رئیس مجلس شورای اسلامی با مقامات این کشور «اتمام حجت کردیم که همانگونه که ما لبخند شما را در قبال اخم غربی ها پذیرفتیم، ممکن است این شرایط برگردد».
آقای عسگراولادی به خبرگزاری مهر گفته است «... فروش و تجارت در طوفان های سیاسی زود به هوا می رود و ما دیگر خریدار کالاهای شما نیستیم، اما اگر سرمایه گذاری صورت گیرد این شیوه از رابطه اقتصادی حتی در سونامی های اقتصادی نیز باقی می ماند»
وی در مصاحبه خود از آیت الله خمینی نقل کرده است «تا قیامت نمی توانیم با اینها [آمریکا] قطع باشیم، یک روز اینها باید بفهمند که ما حق داریم و این حق را بشناسند و با آنها شروع کنیم». آقای عسگراولادی گفته است «امروز زمانی است که می توان با تدبیر این دولت و حمایتی که رهبری دارند به سوی نوعی تعامل که در آن ارزش های نظام مقدس اسلامی در درجه حفظ شود، برویم، با حفظ ارزش های نظام مقدس اسلامی در درجه نخست ان شاء الله به سوی تعاملی سازنده پیش می رویم».
آقای عسگراولادی که یکی از اعضای سرشناس حزب موتفله است گفته «یکی سری تندروها در ایران و یک سری افراطی های صهیونیست در آن سو وجود دارند که نمی توان به این زودی ها از امثال اسرائیل خلاص شد و باید برای رفع کامل موانع زمان صرف کرد».
اظهارات رئیس اتاق بازرگانی ایران و چین در شرایطی مطرح شده است که برخی از دولتمردان جمهوری اسلامی همواره اهمیت ویژه ای برای مناسبات ایران و چین و نیز روابط با روسیه هستند.
ایران با روسیه و چین مناسبات سیاسی و اقتصادی سنتی و بسیار نزدیکی دارد. مسکو و پکن نقش عمده ای در مخالفت با قطعنامه های بین المللی علیه تهران داشته اند و چشم انداز بهبود مناسبات ایران با ایالات متحده برخی از مقامات جمهوری اسلامی ایران و روسیه را نگران کرده است.
روسیه جزء اولین کشورهایی بود که پیروزی محمود احمدی نژاد به مقام رئیس جمهوری ایران را تبریک گفت و او را به رسمیت شناخت، همین امر سبب شد که گروه های معترض به تقلب در انتخابات بحث برانگیز ۱۳۸۸، و نیز افکار عمومی ایران، علیه دولتمردان مسکو اعتراض کنند. شعارهای ضد روسیه و تجمع ایرانیان خارج از کشور در برابر سفارتخانه های روسیه در دوران ناآرامی های پس از انتخابات سال ١٣٨٨ شواهدی از نارضایتی اقشاری از مردم ایران در برابر سیاست های مسکو در قبال جمهوری اسلامی، و نزدیکی میان دو دولت ایران و روسیه بود.
برخی از تحلیلگران معتقدند مقامات مسکو نیز احتمال بهبود روابط ایران و آمریکا را گاه با دقت و توجه دنبال می کنند.
در شرایطی که آمار و ارقام دقیقی در مورد توجه و علاقه افکار عمومی ایران به نزدیکی روابط بین ایران و ایالات متحده وجود ندارد اما جامعه ایران، به ویژه در سه دهه اخیر و گذار به یک جامعه جوان شواهدی مبنی بر تمایل به بهبود روابط و نزدیکی بین دو کشور نشان می دهند.
بنا به گزارش روزنامه شرق، اقدام ١١ سال پیش ایرنا، خبرگزاری رسمی جمهوری اسلامی برای انتشار نظرسنجی از شهروندان تهرانی در مورد روابط ایران و آمریکا «التهاب شدیدی در جامعه برانگیخت». براساس این نظرسنجی که به سفارش مرکز پژوهش های مجلس و همزمان توسط سه موسسه وابسته به وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، جهاد دانشگاهی و وزارت اطلاعات انجام شد، بین ٦٨ تا ٧٦ درصد از شرکت کنندگان تهرانی موافق مذاکره با آمریکا بودند و برقراری رابطه را در راستای حفظ منافع عمومی خواندند.
حسن روحانی، رئیس جمهوری ایران نیز مهر ماه سال جاری ایده نظرسنجی از مردم در مورد برقراری رابطه و مذاکره ایران با ایالات متحده را مطرح کرد. این ابتکار با موافقت ها و مخالفت های متعددی در داخل ایران روبرو شد.
حسن روحانی، نماینده آیت الله خامنه ای در شورای امنیت ملی در مهر ماه سال ١٣٨٨ در میز گردد تخصصی «ایران، روسیه و غرب» به کارشناسان روابط ایران و روسیه توصیه کرده بود که با توجه با شرایط حاکم، به جای نگاه کردن به پشت سر، بیشتر به آینده نگاه کنند».
اشاره آقای روحانی در این دیدار به احتمال بهبود روابط ایران و غرب یا روسیه و غرب و پیامدهای احتمالی آن بوده است. او در سال ١٣٨٨ گفته بود «جایگاه ایران و روسیه در عرصه منطقه‌ای و جهانی، همکاری‌های دو کشور و تهدیدات مشترک علیه تهران و مسکو به قدری جدی است که دو کشور راهی جز تقویت ارتباطات خود ندارند و مطمئناً با توجه به وجود اراده سیاسی در هر دو کشور و افزایش اعتماد متقابل، نه بهبود روابط روسیه و غرب مشکلی علیه تهران ایجاد خواهد کرد و نه بهبود احتمالی روابط ایران و آمریکا، تهدیدی علیه منافع مسکو خواهد بود».
آقای روحانی با تاکید بر این که ایران و روسیه از نظر حضور سخت افزاری و نظامی غرب در اطراف خود از شرایط مشابهی برخوردار هستند، گفته بود: «حضور نظامی آمریکا در اطراف ایران از افغانستان و عراق گرفته تا آسیای میانه و قفقاز و حاشیه جنوبی خلیج فارس و تلاش‌های ایالات متحده برای مهار قدرت روزافزون جمهوری اسلامی از جمله مسایلی است که باعث نزدیکی نگاه تهران و مسکو به مسایل منطقه شده و درک متقابلی را میان دو کشور ایجاد کرده است».
حسن روحانی، عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام وقت و رئیس جمهوری کنونی ایران در این میز گرد با انتقاد از تصمیم دولت آمریکا برای افزایش تعداد نیروهای نظامی آمریکایی در افغانستان گفته بود: «ساده نگری است اگر فکر کنیم که هدف واشنگتن از این آرایش نظامی تنها مبارزه با تروریسم و طالبان است، مطمئناً دولت آمریکا اهداف بلندمدت بسیاری دارد که کنترل ایران، روسیه و چین از مهم‌ترین این اهداف است».
حسن روحانی، رئیس جمهوری جدید ایران و عضو شورای امنیت ملی وقت در سال ١٣٨٨ و در دوران ریاست جمهوری محمود احمدی نژاد گفته بود «برخی‌ها می‌گویند روسیه با کارت ایران بازی می‌کند تا مشکلات خود با غرب را حل کرده و نهایتاً به آمریکا نزدیک شود، اما این نوعی سطحی‌نگری است و معادلات حاکم بر روابط تهران و مسکو بسیار پیچیده‌تر از این حرف‌هاست. ایران به عنوان یک قدرت بزرگ منطقه ای در همکاری با روسیه به عنوان همسایه بزرگ شمالی خود منافع مشترک بسیاری دارد و این همکاری‌ها باید روز به روز گسترش یابد».
آفتاب نیوز نظام ١٠ بهمن ١٣٩٠ از علی اکبر هاشمی رفسنجانی، رئیس مجمع تشخیص مصلحت نقل کرده بود « واقعیت این است که روابط روسیه و آمریکا بر روابط مسکو با تهران تأثیر دارد، کما اینکه بسیاری از جوانب روابط ایران و روسیه به خاطر مؤلفه‌ای به نام امریکا با تغییراتی مواجه شده که از این جمله می‌توان به مخالفت هر دو کشور با نظام تک‌قطبی بین‌المللی و مخالفت واشنگتن با دست‌یابی ایران به فن‌آوری‌های پیشرفته اشاره کرد».
آقای رفسنجانی ٣١ شهریور ١٣٩٢ در مصابحه ای با فصلنامه مطالعات بین المللی گفته بود «سبکی که الان داریم که با آمریکا نه حرف بزنیم و نه رابطه داشته باشیم، قابل تداوم نیست. مگر اروپا با آمریکا، چین با آمریکا و روسیه با آمریکا چه تفاوتی از دید ما دارند؟ اگر با آن ها مذاکره داریم، چرا با آمریکا مذاکره نکنیم؟ معنای مذاکره هم این نیست که تسلیم آن ها شویم، مذاکره می کنیم، اگر مواضع ما را پذیرفتند، ما هم موضع آن ها را پذیرفتیم، تمام است».
آقای شمامی یادآوری می کند «دولتمردان روسی بر این اعتقاد هستند که هویت اجتماعی و بدنه فکری ایران به آمریکا و غرب گرایش دارند و همین مسئله زمینه های ایجاد فاصله با روسیه را فراهم می کند» و با وجود زمینه های مختلف برای تامین منافع بین دو کشور، همین امر راه برقراری ارتباط راهبردی با ایران را دشوار می کند.
رضا حجت شمامی در مقاله تحلیلی در تارنمای موسسه مطالعات ایران اوراسیا (ایراس) در مورد دیپلماسی ایران و نگرانی روسیه از نزدیکی مناسبات بین تهران و واشنگتن تاکید کرده است « وع نگاهي كه ايران و روسيه به سياست‌هاي آمريكا دارند باعث شده تا در بسياري از موارد عملكرد تهران – مسكو در عرصه بين‌المللي شبيه به هم باشد. در حال حاضر خاورميانه و بحران سوريه بارزترين نمونه آن است».
آقای شمامی نوشته است دیدگاه های مشترک ایران و روسیه در زمینه هایی همچون «گسترش ناتو به شرق، استقرار سپر دفاع موشکی در شرق اروپا، گسترش حوزه نفوذ نظامی آمریکا در مناطقی همچون خلیج فارس» عامل نزدیکی بین دو کشور بوده اند».
عسگراولادی روز ٢٢ آبان به خبرگزاری مهر گفت رابطه با روس و چین را زمانی شروع کردیم که ناچار بودیم و نمی توانستیم اخم غربی ها را تحمل کنیم، ما با مشاهده لبخند روس و چین، و اخم غربی ها ناچار آن لبخند را پذیرفتیم، حال آن که می دانستیم آن ها با لبخد در دراز مدت به دنبال منافع خود هستند.
این مقام اتاق بازرگانی ایران و چین ضمن اشاره به سفر اخیر خود به چین گفت در این سفر به همراه رئیس مجلس شورای اسلامی با مقامات این کشور «اتمام حجت کردیم که همانگونه که ما لبخند شما را در قبال اخم غربی ها پذیرفتیم، ممکن است این شرایط برگردد».
آقای عسگراولادی به خبرگزاری مهر گفته است «... فروش و تجارت در طوفان های سیاسی زود به هوا می رود و ما دیگر خریدار کالاهای شما نیستیم، اما اگر سرمایه گذاری صورت گیرد این شیوه از رابطه اقتصادی حتی در سونامی های اقتصادی نیز باقی می ماند»
وی در مصاحبه خود از آیت الله خمینی نقل کرده است «تا قیامت نمی توانیم با اینها [آمریکا] قطع باشیم، یک روز اینها باید بفهمند که ما حق داریم و این حق را بشناسند و با آنها شروع کنیم». آقای عسگراولادی گفته است «امروز زمانی است که می توان با تدبیر این دولت و حمایتی که رهبری دارند به سوی نوعی تعامل که در آن ارزش های نظام مقدس اسلامی در درجه حفظ شود، برویم، با حفظ ارزش های نظام مقدس اسلامی در درجه نخست ان شاء الله به سوی تعاملی سازنده پیش می رویم».
آقای عسگراولادی که یکی از اعضای سرشناس حزب موتفله است گفته «یکی سری تندروها در ایران و یک سری افراطی های صهیونیست در آن سو وجود دارند که نمی توان به این زودی ها از امثال اسرائیل خلاص شد و باید برای رفع کامل موانع زمان صرف کرد».
اظهارات رئیس اتاق بازرگانی ایران و چین در شرایطی مطرح شده است که برخی از دولتمردان جمهوری اسلامی همواره اهمیت ویژه ای برای مناسبات ایران و چین و نیز روابط با روسیه هستند.
ایران با روسیه و چین مناسبات سیاسی و اقتصادی سنتی و بسیار نزدیکی دارد. مسکو و پکن نقش عمده ای در مخالفت با قطعنامه های بین المللی علیه تهران داشته اند و چشم انداز بهبود مناسبات ایران با ایالات متحده برخی از مقامات جمهوری اسلامی ایران و روسیه را نگران کرده است.
روسیه جزء اولین کشورهایی بود که پیروزی محمود احمدی نژاد به مقام رئیس جمهوری ایران را تبریک گفت و او را به رسمیت شناخت، همین امر سبب شد که گروه های معترض به تقلب در انتخابات بحث برانگیز ۱۳۸۸، و نیز افکار عمومی ایران، علیه دولتمردان مسکو اعتراض کنند. شعارهای ضد روسیه و تجمع ایرانیان خارج از کشور در برابر سفارتخانه های روسیه در دوران ناآرامی های پس از انتخابات سال ١٣٨٨ شواهدی از نارضایتی اقشاری از مردم ایران در برابر سیاست های مسکو در قبال جمهوری اسلامی، و نزدیکی میان دو دولت ایران و روسیه بود.
برخی از تحلیلگران معتقدند مقامات مسکو نیز احتمال بهبود روابط ایران و آمریکا را گاه با دقت و توجه دنبال می کنند.
در شرایطی که آمار و ارقام دقیقی در مورد توجه و علاقه افکار عمومی ایران به نزدیکی روابط بین ایران و ایالات متحده وجود ندارد اما جامعه ایران، به ویژه در سه دهه اخیر و گذار به یک جامعه جوان شواهدی مبنی بر تمایل به بهبود روابط و نزدیکی بین دو کشور نشان می دهند.
بنا به گزارش روزنامه شرق، اقدام ١١ سال پیش ایرنا، خبرگزاری رسمی جمهوری اسلامی برای انتشار نظرسنجی از شهروندان تهرانی در مورد روابط ایران و آمریکا «التهاب شدیدی در جامعه برانگیخت». براساس این نظرسنجی که به سفارش مرکز پژوهش های مجلس و همزمان توسط سه موسسه وابسته به وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، جهاد دانشگاهی و وزارت اطلاعات انجام شد، بین ٦٨ تا ٧٦ درصد از شرکت کنندگان تهرانی موافق مذاکره با آمریکا بودند و برقراری رابطه را در راستای حفظ منافع عمومی خواندند.
حسن روحانی، رئیس جمهوری ایران نیز مهر ماه سال جاری ایده نظرسنجی از مردم در مورد برقراری رابطه و مذاکره ایران با ایالات متحده را مطرح کرد. این ابتکار با موافقت ها و مخالفت های متعددی در داخل ایران روبرو شد.
حسن روحانی، نماینده آیت الله خامنه ای در شورای امنیت ملی در مهر ماه سال ١٣٨٨ در میز گردد تخصصی «ایران، روسیه و غرب» به کارشناسان روابط ایران و روسیه توصیه کرده بود که با توجه با شرایط حاکم، به جای نگاه کردن به پشت سر، بیشتر به آینده نگاه کنند».
اشاره آقای روحانی در این دیدار به احتمال بهبود روابط ایران و غرب یا روسیه و غرب و پیامدهای احتمالی آن بوده است. او در سال ١٣٨٨ گفته بود «جایگاه ایران و روسیه در عرصه منطقه‌ای و جهانی، همکاری‌های دو کشور و تهدیدات مشترک علیه تهران و مسکو به قدری جدی است که دو کشور راهی جز تقویت ارتباطات خود ندارند و مطمئناً با توجه به وجود اراده سیاسی در هر دو کشور و افزایش اعتماد متقابل، نه بهبود روابط روسیه و غرب مشکلی علیه تهران ایجاد خواهد کرد و نه بهبود احتمالی روابط ایران و آمریکا، تهدیدی علیه منافع مسکو خواهد بود».
آقای روحانی با تاکید بر این که ایران و روسیه از نظر حضور سخت افزاری و نظامی غرب در اطراف خود از شرایط مشابهی برخوردار هستند، گفته بود: «حضور نظامی آمریکا در اطراف ایران از افغانستان و عراق گرفته تا آسیای میانه و قفقاز و حاشیه جنوبی خلیج فارس و تلاش‌های ایالات متحده برای مهار قدرت روزافزون جمهوری اسلامی از جمله مسایلی است که باعث نزدیکی نگاه تهران و مسکو به مسایل منطقه شده و درک متقابلی را میان دو کشور ایجاد کرده است».
حسن روحانی، عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام وقت و رئیس جمهوری کنونی ایران در این میز گرد با انتقاد از تصمیم دولت آمریکا برای افزایش تعداد نیروهای نظامی آمریکایی در افغانستان گفته بود: «ساده نگری است اگر فکر کنیم که هدف واشنگتن از این آرایش نظامی تنها مبارزه با تروریسم و طالبان است، مطمئناً دولت آمریکا اهداف بلندمدت بسیاری دارد که کنترل ایران، روسیه و چین از مهم‌ترین این اهداف است».
حسن روحانی، رئیس جمهوری جدید ایران و عضو شورای امنیت ملی وقت در سال ١٣٨٨ و در دوران ریاست جمهوری محمود احمدی نژاد گفته بود «برخی‌ها می‌گویند روسیه با کارت ایران بازی می‌کند تا مشکلات خود با غرب را حل کرده و نهایتاً به آمریکا نزدیک شود، اما این نوعی سطحی‌نگری است و معادلات حاکم بر روابط تهران و مسکو بسیار پیچیده‌تر از این حرف‌هاست. ایران به عنوان یک قدرت بزرگ منطقه ای در همکاری با روسیه به عنوان همسایه بزرگ شمالی خود منافع مشترک بسیاری دارد و این همکاری‌ها باید روز به روز گسترش یابد».
آفتاب نیوز نظام ١٠ بهمن ١٣٩٠ از علی اکبر هاشمی رفسنجانی، رئیس مجمع تشخیص مصلحت نقل کرده بود « واقعیت این است که روابط روسیه و آمریکا بر روابط مسکو با تهران تأثیر دارد، کما اینکه بسیاری از جوانب روابط ایران و روسیه به خاطر مؤلفه‌ای به نام امریکا با تغییراتی مواجه شده که از این جمله می‌توان به مخالفت هر دو کشور با نظام تک‌قطبی بین‌المللی و مخالفت واشنگتن با دست‌یابی ایران به فن‌آوری‌های پیشرفته اشاره کرد».
آقای رفسنجانی ٣١ شهریور ١٣٩٢ در مصابحه ای با فصلنامه مطالعات بین المللی گفته بود «سبکی که الان داریم که با آمریکا نه حرف بزنیم و نه رابطه داشته باشیم، قابل تداوم نیست. مگر اروپا با آمریکا، چین با آمریکا و روسیه با آمریکا چه تفاوتی از دید ما دارند؟ اگر با آن ها مذاکره داریم، چرا با آمریکا مذاکره نکنیم؟ معنای مذاکره هم این نیست که تسلیم آن ها شویم، مذاکره می کنیم، اگر مواضع ما را پذیرفتند، ما هم موضع آن ها را پذیرفتیم، تمام است».
آقای شمامی یادآوری می کند «دولتمردان روسی بر این اعتقاد هستند که هویت اجتماعی و بدنه فکری ایران به آمریکا و غرب گرایش دارند و همین مسئله زمینه های ایجاد فاصله با روسیه را فراهم می کند» و با وجود زمینه های مختلف برای تامین منافع بین دو کشور، همین امر راه برقراری ارتباط راهبردی با ایران را دشوار می کند.
رضا حجت شمامی در مقاله تحلیلی در تارنمای موسسه مطالعات ایران اوراسیا (ایراس) در مورد دیپلماسی ایران و نگرانی روسیه از نزدیکی مناسبات بین تهران و واشنگتن تاکید کرده است « وع نگاهي كه ايران و روسيه به سياست‌هاي آمريكا دارند باعث شده تا در بسياري از موارد عملكرد تهران – مسكو در عرصه بين‌المللي شبيه به هم باشد. در حال حاضر خاورميانه و بحران سوريه بارزترين نمونه آن است».
آقای شمامی نوشته است دیدگاه های مشترک ایران و روسیه در زمینه هایی همچون «گسترش ناتو به شرق، استقرار سپر دفاع موشکی در شرق اروپا، گسترش حوزه نفوذ نظامی آمریکا در مناطقی همچون خلیج فارس» عامل نزدیکی بین دو کشور بوده اند».
