هر چند که روز پنجشنبه ١٢ اسفند باراک اوباما رئیس جمهوری آمریکا گفته بود قذافی باید برود و هر چند که رئیس جمهوری آمریکا تمام گزینه های نظامی و غیر نظامی را برای توقف خشونت در لیبی مورد توجه قرار داده است و باز هم، هر چند که ایالات متحده آمریکا و متحدان اروپائی اش فشارها را روز بروز بر معمر قذافی رهبر لیبی زیاد تر می کنند، با این همه در این میان نقش اتحادیه اروپا پر رنگ تر از آمریکاست.
فرار مردم از لیبی، صرفنظر از شهروندان آن کشور، مصری ها یا تونسی ها و سرازیر شدن آنان به برخی از کشورهای اروپائی مانند ایتالیا و همچنین حجم واردات نفتی لیبی به اروپا در چهارچوب روابط اقتصادی اروپا با لیبی، اروپائی ها به ویژه فرانسه و بریتانیا را در این زمینه وادار به اقدامات سریع تر و شدید تری کرده است.
" کریستینا جورجیوا" ١ کمیسر اروپائی کمک های انسان دوستانه می گوید که " بیش از بیش" نگران شرائط آوارگان در مرز لیبی و تونس شده است. آژانس خبری فرانسه می افزاید که خانم جورجیوا روز جمعه ١٣ اسفند از مقامات لیبی خواست تا اجازه دهند کارکنان سازمان کمک های انسان دوستانه بدون هیچ تهدیدی وارد خاک لیبی شوند. وی بیشتر نگران نیازهای انسانی گروهی است که در مرز لیبی و تونس، در داخل خاک لیبی مانده اند.
اتحادیه اروپا از روز پنجشنبه ١٢ اسفند عملیات تخلیه گروهی از خارجی ها به ویژه شهر وندان مصر را از مرز تونس و لیبی شروع کرده است. این عملیات پس از آن انجام می گیرد که هزار ها نفر از شهروندان مصر و تونس در یکی دو ماه گذشته با توجه به نا آرامی های موجود در کشورهایشان به لیبی فرار کرده و اکنون در حال بازگشت به سرزمین های اصلی خود هستند.
در همین حال، روز جمعه ١٣ اسفند در بندر نفتی راًس ال نئوف در برخوردی بین مخالفین و نیروهای وفادار به معمر قذافی ٤ نفر کشته شدند. یکی از حاضرین در محل به خبرگزاری فرانسه گفت این افراد بوسیله راکت کشته شده اند. کمی قبل از این حمله راکتی، بنابر گفته یکی از ژورنالیست های آژانس خبری فرانسه، تعداد زیادی راکت توسط نیروهای وفادار به قذافی که کنترل بندر نفتی راًس ال نئوف را در دست دارند؛ شلیک شده بود.
بندر نفتی راًس ال نئوف در ٦٠٠ کیلومتری شرق طرابلس قرار دارد و از اهمیت استراتژیکی ویژه ای برخوردارست.
شنیده ها حاکی از آنست که هزارها نفر از کسانی که چندی پیش به بندر نفتی راًس ال نئوف هجوم آورده بودند؛ اکنون در انتظار بازگشت نشسته اند، بازگشتی که تنها با یک پتوی پاره به دوش و یک فنجان شکسته چای همراه شده است.
بنا بر گفته " فیراس کیال" ٢ نماینده کمیساریای عالی سازمان ملل متحد برای آوارگان ٣ هنوز حدود٢٢ هزار نفر دیگر در اردوگاهی در نزدیکی بندر نفتی راًس الرئوف در انتظار فرار از لیبی نشسته اند که بیش از نیمی از آنان مصری هستند.
اتحادیه اروپا پس از وقوع انقلاب یاسمین در تونس با مشکل ورود صد ها و صدها مهاجری روبرو شد که بطور غیر قانونی از تونس به خاک ایتالیا وارد شده بودند و هنوز مشکل ورود شهروندان تونسی حل نشده بود که مسئله مصر و پس از آن لیبی آنان را گرفتار کرد.
بریتانیا نیز با موجی از مهاجران و آوارگان لیبیائی روبرو شده است. در همین حال، اتحادیه اروپا در برابر هشدار ایتالیا نسبت به مسئله سرازیر شدن موج مهاجران از لیبی به قاره اروپا یکپارچه نیست. به همین جهت " روبرتو مارونی" وزیر کشور ایتالیا در گفتگو با ٢٦ همتای دیگر خود در اتحادیه اروپا هشدار داد که عدم وجود یکپارچگی در این مورد نشانه خوبی برای اتحادیه اروپا نخواهد بود.
این در حالی است که دادگاه بین المللی جنائی تحقیقات خود را در باره اتهام وارده به معمر قذافی برای جنایت علیه بشریت شروع کرده است. معمر قذافی که حاضر به ترک مسند قدرت نیست، علیه مردمی که برای آزادی خود مبارزه می کنند، از نیروی هوائی وفادارش کمک گرفته و آنان را به گلوله بسته است.
وابستگی اروپا به نفت لیبی و نگرانی از هجوم مهاجران لیبیائی به برخی از کشورهای اروپائی ٢ عامل عمده در تجهیز بیشتر اتحادیه اروپا علیه ادامه حکومت معمر قذافی در لیبی است.
در اروپا اما فرانسه، آلمان، بریتانیا و همچنین اسپانیا از روز پنجشنبه ١٢ اسفند همکاری گسترده ای را با استفاده از اعزام هواپیما و هلیکوپتر برای خارج کردن شهروندان خارجی از لیبی شروع کرده اند.
١Kristina Georgieva
٢Firas Kayal
٣United Nations High Commissioner for Refugees: UNHCR