شیخ نشین قطر مرکز شبکه الجزیره است، رسانه ای که در ۱۵ سال اخیر به صورت پر نفوذترین نهاد خبری جهان عرب درآمده و با شروع تحولات انقلاب گونه در خاورمیانه و شمال آفریقا و همانطور که وزیر امور خارجه آمریکا تائید کرده، از این لحاظ به صورت مهمترین «شبکه خبری فراگیر» در جهان ظهور کرده است.
«جنایت – تراژدی» که سه دهه قبل در راستای اعمال قوانین اسلامی در عربستان سعودی اتفاق افتاد، سال ها بعد به صورت یکی از عوامل تعیین کننده در تاسیس شبکه خبری الجزیره در آمد!
سی و سه سال پیش، مشاعل بنت فهد بن محمد آل سعود از اقوام نزدیک ملک خالد پادشاه وقت عربستان سعودی هنگام تحصیل در بیروت روابط عاشقانه و مخفیانه ای با پسر سفیر عربستان سعودی در لبنان پیدا کرد. آنان پس از بازگشت به عربستان و برملا شدن ماجرا، مشاعل را در فرودگاه ریاض هنگام تلاش برای خروج از کشور و در حالی که لباس مردانه پوشیده بود، دستگیر کردند و در ۲۴ تیرماه ۱۳۵۶ شاهزاده خانم ۱۹ ساله و معشوقش را به جرم زنای محصنه در ریاض در ملا عام گردن زدند. (۱)
در بهار ۱۳۵۹ و پس از تلاش نافرجام آمریکا در عملیات «صحرای یک» برای نجات دیپلمات ها و کارکنان به گروگان گرفته شده در تهران، یک تلویزیون بریتانیایی فیلم مستندی از اعدام آن دو را تهیه و پخش کرد. پخش فیلم «مرگ یک شاهزاده خانم» ابتدا در بریتانیا و سپس در آمریکا، با اعتراض شدید عربستان سعودی مواجه شد. (۲)
در سال ۱۳۷۵ تلویزیون، عربی بی بی سی که با کمک مالی عربستان سعودی و قطر فعالیت می کرد، کوشید تا این فیلم را پخش کند. اما مخالفت ریاض و قطع حمایت مالی اش باعث بسته شدن این شبکه تلویزیونی شد. شیخ حمد بن خلیفه آل ثانی امیر فعلی قطر که تنها یک سال پیش از آن در کودتایی بدون خونریزی پدرش را سرنگون کرده بود، از فرصت استفاده کرد و با استخدام ۲۵۰ تن از روزنامه نگاران و تهیه کنندگان بیکار تلویزیون عربی بی بی سی «شبکه خبری الجزیره» را در آبان ماه ۱۳۷۵ راه اندازی کرد. (۳)
«وضاح خنفر»
بسیاری موفقیت شبکه الجزیره به ویژه در خبر رسانی تحولات اخیر در شرق میانه و شمال آفریقا را، مرهون جهت گیری های مدیر کنونی وضاح خنفر می دانند. او پنج سال پیش به سمت مدیر عامل این شبکه منصوب شد.
آقای خنفر یک فلسطینی ۴۳ ساله است که در روستای «الرامه» در ۳۰ کیلومتری غرب حنین در ساحل غربی رود اردن متولد شده است. او بخش اعظم دوران زندگی، تحصیل و کار خود را در خاورمیانه گذارنده، منطقه ای که یک سال پیش از تولد وی، سومین جنگ اعراب و اسراییل را در خرداد ماه ۱۳۴۶ موسوم به رمضان یا یوم کیپور را پشت سرگذاشته بود. جنگی که ارتش های مصر، سوریه و اردن به سختی از اسراییل شکست خوردند و اراضی را تصرف کرد که در فرهنگ روابط بین الملل و قطعنامه های سازمان ملل از آن به عنوان سرزمین های اشغالی نام برده می شود. تقریبا یک سال پس از تولد او یک سروان ۲۷ ساله ارتش لیبی به نام معمر قذافی با همکاری دوست دوران کودکی اش سرگرد عبدالاسلام جلود در کودتایی بدون خونریزی ملک ادریس اولین و آخرین پادشاه آن کشور را سرنگون کرد و امضای پیمان صلح کمپ دیوید در تابستان ۱۳۵۷ در بحبوحه انقلاب در ایران، قاهره را از خط مقدم کشورهای عرب متخاصم با اسراییل خارج کرد. اقدامی که با پس دادن صحرای سینا به مصر، امکان عقلایی توسل اعراب به جنگی منظم علیه اسراییل را از بین برد، اما مسئله فلسطین همچنان لاینحل ماند.
«وضاح خنفر» در اولین سال های قرن بیست و یکم گزارشگر شبکه الجزیره در افغانستان و عراق بود و پنج سال پیش توسط شیخ حمد بن ثامر آل ثانی پسر عموی حاکم قطر و رییس هیات مدیره شبکه خبری الجزیره به مدیریت عامل آن نهاد خبری منصوب شد. تقریبا هجده ماه پیش نیز،« وضاح خنفر» از سوی نشریه معروف «فوربز» به عنوان یکی از قدرتمندترین افراد جهان شناخته شد و به دعوت تعدادی از موسسه های پژوهشی مستقر در واشنگتن از ایالات متحده دیدن کرد و با مقام های رسمی در این کشور به گفت و گو پرداخت. (۴)
پانوشت ها:
(۱) http://en.wikipedia.org/wiki/Misha'al_bint_Fahd_al_Saud
(۲) http://www.pbs.org/wgbh/pages/frontline/shows/princess/
(۳) http://www.facebook.com/pages/Al-jazeera/106539216048585
(۴) http://www.facebook.com/pages/Al-jazeera/106539216048585
http://ar.wikipedia.org/wiki/%D9%88%D8%B6%D8%A7%D8%AD_%D8%AE%D9%86%D9%81%D8%B1#cite_note-3