گری توماس، خبرنگار صدای آمریکا، واشنگتن
انتشار یادداشت های جدید دولت ایالات متحده، از جزییات بی سابقه ای از روش های بازجویان ماموران سیا از زندانیان، که هم اکنون غیر قانونی اعلام شده، پرده برداشته است.
این یادداشت های وزارت دادگستری دولت بوش با هدف توجیه قانونی استفاده از شیوه های سخت گیرانه تر در بازجویی از زندانیان مضنون به فعالیت های تروریستی پس از حوادث ۱۱ سپتامبر ۲۰۰۱ طراحی شده بودند.
در چهار گزارش که از سال ۲۰۰۲ تا ۲۰۰۵ تهیه شده اند، دادستان های وزارت دادگستری دولت بوش، گستردگی حوزه اختیارات ماموران سیا و استفاده از شیوه هایی که برای بازجویی از زندانیان مضنون به فعالیت های تروریستی را شرح می دهند.
این دادستان ها به زبان حقوقی و حرفه ای و ترسیم شده برای سیلی زدن، زنجیر کردن دست و پای زندانیان توجیه قانونی فراهم کرده اند.
به بازجویان گفته شده بود که مجازند زندانیان را در وضعیت های ایستاده و دردناک نگه دارند و آن ها را از غذا و خواب به مدت طولانی محروم نمایند و آن ها را در سلول های بسیار سرد به زنجیر بکشند و آن ها را در شرایط احساس غرق در آب که به آن «واتربوردینگ» می گویند، قرار دهند.
ماموران سیا حتی مجاز شده بودند تا در سلول یکی از زندانیان که از حشرات به شدت وحشت داشت، کرم صد پا بگذارند.
فرد هیتز، بازجوی پیشین سیا می گوید: « افشاگری های موجود در این یادداشت ها، شوک آور و بی نهایت وحشتناک اند. خواندن این یادداشت ها، شبیه فیلمنامه بعضی از فیلم های علمی تخیلی ست. انگار دفترچه دستورالعملی که بیشتر به رفتار دوران نازی ها می ماند تا دوران معاصر ایالات متحده آمریکا را می خواندم.»
دنیس بلر، مدیر امنیت و اطلاعات ملی در بیانیه ای اعلام کرده گرچه ممکن است امروز این شیوه ها ناراحت کننده و وحشتناک به نظر بیایند، اما باید آن ها را با درک شرایط روزهای پس از حوادث تروریستی ۱۱ سپتامبر ۲۰۰۱ قضاوت کرد، روزهایی که وحشت همه را فرا گرفته بود و درک اندکی نسبت به تهدید تروریستی جدید وجود داشت.»
اما از دیدگاه بازجویان اطلاعاتی حرفه ای سیا، این شیوه ها چندان غیر معمول تلقی نمی شوند.
مایک ریتز، بازجوی پیشین ارتش می گوید: « هرکسی که دوره آموزشی که به آن «سهری»، یعنی بقا، فریب، مقاومت و فرار گفته می شود را گذرانده باشد، با این شیوه های بازجویی آشناست. در دوره آموزشی «سهری»، پرسنل ارتش نیز در معرض چنین رفتارهایی قرار می گیرند تا در صورت اسارت توسط دشمن، مقاوم و آبدیده باشند. ماموران مسئول آموزش «سهری» به زندان گوانتانامو بی منتقل شده بودند. من، هم سهری را یاد گرفته ام و هم آموزش داده ام و معتقدم تفاوت عمده ای بین آموزش و بازجویی وجود دارد. گاه روش های مختلف بازجویی ها همزمان و این شیوه ها بیشتر از زمان معمول اعمال شده اند. تجربه ثابت کرده است استفاده از این شیوه ها و قرار دادن زندانی در شرایط پرتنش و سپس کاهش تنش برای همکاری فرد موثر واقع می شود و زندانی به ناچار اعتراف می کند. اما اصل مسئله، میزان تنش وارده و زمان کاهش آن برای دستیابی به بهترین تنیجه است.»
این گزارش ها برای پیشگیری از شکایت قانونی، با اندکی سانسور منتشر شده اند.
برخی از مقامات امنیت ملی، از جمله لئون پانتا، مدیر سیا با انتشار آن مخالف بوده و خواستار سانسور بخش های بیشتری از آن ها شده بودند. اما پرزیدنت اوباما با این امر مخالفت کرده بود.
پرزیدنت اوباما به هنگام انتشار گزارش ها به سیا اطمینان داده بود ماموران سیا که از این تاکتیک های بازجویی استفاده کرده بودند، به دلیل اعمال خود مجازات نخواهند شد.
فرد هیتز، بازپرس ارشد پیشین سیا می گوید: « با وجود دهشتناک بودن این شیوه های بازجویی، تصمیم پرزیدنت اوباما خردمندانه بوده است. گرچه سازمان سیا سردمدار و مسئول چنین اقداماتی بوده اما مجازات ماموران بازجویی سیا که از روسای خود دستور می گیرند، نباید مجازات شوند.»
با این همه برخی از نهادهای مدافع حقوق بشر نسبت به تصمیم پرزیدنت اوباما مبنی بر مصونیت ماموران سیا از مجازات ابراز نارضایتی کرده و خواستار تحقیق کامل پیرامون شیوه های بازجویی آن ها شده اند.
بازپرس ارشد سیا در اوایل ماه جاری، حکم تعطیلی شبکه بازداشتگاه های سری سیا را صادر کرد و بهره گیری از بازجویان قراردادی که کارمند رسمی این سازمان نیستند، را ممنوع اعلام نمود.
جمعه ۳۱ فروردین ۱۴۰۳ ایران ۰۶:۵۳