شکسپیر یا نه؟ این سئوالی است که یک بار دیگر با کشف یک پرتره تازه که به نظر می رسد تنها نقاشی از چهره واقعی ویلیام شکسپیر نمایشنامه نویس بزرگ انگلیسی باشد مطرح شده است.
روز دوشنبه در لندن طی یک مراسم رسمی از این کشف تازه، یک پرتره چند صد ساله که مرد خوشقیافه ای با چشم های قهوه ای را در لباس و یقه مخصوص دوران الیزابت نشان می دهد، پرده برداری شد.
کارشناسان معتقدند این تنها پرتره ای است که در دوران حیات از روی چهره این نویسنده آثار کلاسیکی چون هملت و شاه لیر کشیده شده است. هم چنین این پرتره تازه تنها مدرک واقعی است که به ما نشان می دهد او به راستی چه شکلی بوده است.
با این حال در میان شکسپیرشناسان و پژوهشگرانی که به طور دائمی مشغول تحقیق در اطراف زندگی و آثار این نویسنده برجسته هستند همواره اطلاعات مربوط به شکسپیر در حال تغییر و تحول بوده است. به خصوص که آن ها چندین بار تاکنون نوشته هایی که به ویلیام شکسپیر منسوب است را نیز مورد سئوال قرار داده اند. در حقیقت همه مسائل مربوط به شکسپیر از نظر آن ها احتمالی است و نمی تواند قطعی به شمار رود.
پل ادمونسون مدیر آموزشی بنیاد شکسپیر که در نظر دارد این نقاشی نویافته را در نمایشگاه ویژه ای در استراتفورد به تماشا بگذارد می گوید: « ما ۹۰ درصد مطمئنیم که این پرتره متعلق به ویلیام شکسپیر است. اما شما هیچوقت نمی توانید صددرصد مطمئن باشید و همواره نوعی شک و شبهه وجود خواهد داشت.»
پرتره تازه ویلیام شکسپیر در طول چندین قرن گذشته در خانواده اشرافی کاب نگهداری شده است اما اعضای این خانواده هرگز تصور نمی کردند که این نقاشی تنها تصویر واقعی ویلیام شکسپیر، نویسنده ای باشد که برخی از مهم ترین آثار نمایشی بشری را به جهان ادبیات عرضه کرده است.
اما این موضوع سه سال پیش ابعاد تازه ای پید کرد. هنگامی که الک کاب ، یک تعمیرکننده آثار هنری برجسته وارد « گالری پرتره ملی » در شهر لندن در میدان ترافالگار شد تا از یک نمایشگاه به نام « در جستجوی شکسپیر» دیدن کند.
اولین چیزی که توجه کاب را در این نمایشگاه به خود جلب کرد، پرتره معروفی از ویلیام شکسپیر بود که معمولا در ورودیه کتابخانه فولجر شکسپیر شهر واشنگتن آویزان است و آشنا ترین پرتره ای است که افراد از این نویسنده به خاطر دارند.
الک کاب با دیدن این پرتره دچار شک می شود، چرا که متوجه می شود او هم پرتره ای بسیار شبیه به آن در خانه خود دارد. با این تفاوت که پرتره ای که به کاب تعلق دارد، نسخه اصلی پرتره کتابخانه واشنگتن است!
پل ادمونسون می گوید: « پرتره کاب از هر جهت کپی بهتری از دیگر پرتره هایی است که پس از مرگ شکسپیر از او عرضه شده است. این پرتره حتی از نقاشی معروفی که در سال ۱۶۲۳ زینت گر جلد کتاب اصلی مجموعه نمایش های ویلیام شکسپیر شده است نیز بهتر می باشد.»
ادمونسون می گوید: « این پرتره تازه، شکسپیر زنده را نشان می دهد، شکسپیری که خون در رگ هایش جریان دارد و هنگامی که نفس می کشیده و زندگی می کرده از او کشیده شده است و نه پس از مرگ و از روی خیال و توهمات. هر پرتره دیگری در مقایسه با این تصویر ، مرده و بی روح به شمار می رود.»