انجمن قلم آمریکا گزارش کرد توتی تونیاز، نویسنده و تاریخدان چینی که به دلیل نوشته هایش بازداشت و محکوم به زندان شده بود، در آستانه سفر خانم هیلاری کلینتون، وزیر امورخارجه آمریکا به چین، به نشانه حسن نیت چین از زندان آزاد شد.
هفت سال پیش، بنیاد جایزه «پن- بارارا گلد اسمیت»، جایزه آزادی برای نویسندگان دربند جهان، توتی تونیاز را شایسته دریافت این جایزه کرده بود. این نویسنده به جرم «ربودن و فروش اسناد محرمانه دولتی به یک کشور بیگانه» و «اقدام علیه امنیت کشور»، پس از یازده سال از زندان آزاد شد؛ هرچند هنوز ۵۴ نویسنده دیگر به جرم هایی از اين قبيل در بازداشت بسر می برند.
بنا به گزارش انجمن قلم آمریکا، این نویسنده مسلمان ایغور از زندان شماره ۳ استان سین کیانگ، واقع در شمال غربی چین آزاد شده است.
توتی تونیاز پس از آن که دکترای خود را در رشته تاریخ قوم ایغور و ارتباطات قومی از دانشگاه توکیوی ژاپن دریافت کرد، بهمن ماه ۱۳۷۷ هنگام بازگشت به چین از سوی پلیس چین بازداشت و روانه زندان شد. چند ماه بعد به اتهام ربودن و فروش اسناد محرمانه دولتی به یک کشور بیگانه و اقدام علیه امنیت کشور محکوم شد.
چنین برداشت می شود که این نویسنده ایغوری به دلیل پژوهش بر سر برنامه ریشه های هویت قوم خود در همکاری با دانشگاه توکیو، بازداشت و محاکمه شده باشد. دولت چین هرگز اجازه نداد توتی تونیاز با همسرش به دلیل تابعیت ژاپنی اش در زندان ملاقات کند.
لری سیمز، از بنیاد آزادی برای نویسندگان جهان می گوید: «توتی تونیاز باوجود فشارهای بسیار در زندان، بازهم از پژوهش پیرامون پروژه مشترک با دانشگاه توکیو بر سر تاریخ و ریشه های قومی ایغور دست نکشید. با این همه ما از دولت چین می خواهیم به او اجازه دهد برای دیدار همسرش به ژاپن سفر کند.»
انجمن قلم آمریکا همچنین با فرستادن نامه ای به هیلاری کلینتون، وزیر امورخارجه آمریکا، از وی خواست در دیدار با مقامات چین، آزادی«لیو شیاوبو»، نویسنده و عضو انجمن قلم مستقل چین را درخواست کند که به دلیل تلاش برای گردآوری امضا برای بیانیه ۲۰۰۸ در بزرگداشت بیستمین سالگرد جنبش دانشجویان در میدان صلح آسمانی پکن، بازداشت شده است. دولت چین جنبش گردآوری امضا و طرح همگانی بیانیه ۲۰۰۸ مبنی بر درخواست اجتماعی برای رعایت حقوق بشر و حقوق شهروندان را سرکوب و کوشندگان آن را بازداشت کرد.
به باور انجمن قلم آمریکا بازداشت «لیو شیاوبو» همکار انجمن جهانی قلم و یکی از صداهای آزادیخواهانه چین، برخلاف میثاقهای جهانی و قانون اساسی چین صورت گرفته است.
انجمن قلم آمریکا بزرگترین عضو سازمان جهانی و غیردولتی انجمن جهانی قلم با عضویت ۱۴۵ انجمن قلم از سراسر جهان است. و بنیاد آزادی قلم و نوشتن در جهان زیر مجموعه انجمن قلم آمریکا برای رهایی نویسندگان بازداشتی از زندانهای سراسر جهان است.
جمعه ۳۱ فروردین ۱۴۰۳ ایران ۱۵:۰۵