سونیا پیس، خبرنگار صدای آمریکا، بیروت
مردم لبنان مراسمی را به مناسبت چهارمین سالگرد ترور نخست وزیر فقید این کشور، رفیق حریری، برگزار کرده اند که در یک واقعه بمب گذاری در ۱۴ فوریه ۲۰۰۵ کشته شد.
در آن زمان بسیاری از مردم قتل حریری را به کشور همسایه ، سوریه نسبت دادند. امروز پس از چهارسال روابط دو کشور هنوز یکی از مسائل بغرنج به شمار می رود.
ترور رفیق حریری واقعه ای بود که تغییرات اساسی در روابط میان لبنان و سوریه بوجود آورد.
حریری هنگام عبور از خط سیری درکرانه های بیروت توسط بمبی که در مسیر او در یک کامیون کار گذاشته شده بود کشته شد. در این واقعه ۲۲ نفر دیگر نیز جان خود را ازدست دادند.
رفیق حریری یک تاجر موفق و خودساخته بود که از اوائل دهه ۹۰ میلادی صحنه سیاسی بیروت را تحت الشعاع قرار داده و دو دوره به سمت نخست وزیر برگزیده شد.
یکی از مهم ترین خدمات او بازسازی بیروت پس از یک جنگ پانزده ساله بود.
بسیاری معتقدند مخالفت های او با حضور سوریه در صحنه سیاسی بیروت موجب قتل او شد.
واقعه ترور حریری مردم لبنان و جوامع بین المللی را در شک و ناباوری فرو برد و موجب شد صدها هزار تن از شهروندان لبنانی به خیابان ها بریزند و خواستار خروج نیروهای سوری از این کشور شوند.
ولید جنبلات، رهبر حزب اقلیت دروز لبنان معتقد است ترور رفیق حریری تغییرات اساسی با خود به همراه داشت :« این خون حریری بود که موجب شد تا نیروهای سوریه رسما لبنان را ترک کنند
سوریه قوای ۱۴ هزار نفری خود را که به مدتی نزدیک به ۲۹ سال در این کشور مستقر بودند را چند ماه پس از قتل حریری از لبنان بیرون کشید. عملی که در نتیجه فشار مردم در داخل لبنان و راهکارهای سازمان ملل متحد به سوریه تحمیل شد.
کریم مکدیسی که به تدریس روابط بین المللی در کالج آمریکایی بیروت اشتغال دارد معتقد است خروج قوای سوریه از لبنان و ایجاد ارتباط های دیپلماتیک تازه بین بیروت و دمشق، فصل تازه ای در روابط دو کشور را رقم می زند:« این حقیقتا یک واقعه مثبت و همان چیزی است که نه تنها این دوکشور بلکه بیش از هر چیز مردم این دو کشور در این مقطع از زمان و پس از سال ها نا آرامی به آن نیاز دارند
اما تمام مردم لبنان از این مسئله راضی نیستند. پس از ترور حریری گروهی از ستیزه جویان شیعه لبنان یا حزب الله با ریختن به خیابان ها و با دست زدن به تظاهراتی گسترده حمایت خود را از سوریه نشان دادند.
عضو پارلمانی حزب الله، نوار سهیلی می گوید حفظ رابطه با سوریه برای لبنان از اهمیت ویژه ای برخوردار است. هرچند او معتقد است این به معنای دخالت های سوریه در مسائل لبنان نیست: « من به این روابط افتخار می کنم اما به مجرد آن که ما به بحث و گفتگو درباره مسائل داخلی لبنان می پردازیم این روابط متوقف می شود
هیلال خاشان پروفسور علوم سیاسی کالج آمریکایی بیروت اما با این موضوع مخالف است و معتقد است هرچند قوای سوریه به ظاهر لبنان را ترک کرده اند اما سوریه هنوز در مسائل داخلی لبنان دخالت دارد: « آن ها همچنین قدرت وتوی خود را در وضع قوانین در این کشور حفظ کرده اند. در لبنان هیچ اقدامی بدون دخالت و اجازه سوریه انجام نمی گیرد. آن ها در این کشور دارای روابط و ضوابطی هستند و از سوی گروه های مختلف حمایت می شوند. در عین حال پلیس مخفی آن ها نیز همچنان به قوت خود باقی است و آن ها حتی بیش از نیروهای اطلاعاتی لبنان در مورد مسائل داخلی این کشور آگاهی دارند
نیروهای نظامی سوری در سال ۱۹۹۰ توانستند به پایان جنگ های داخلی در لبنان کمک کنند. اما بسیاری از مردم در این کشور معتقدند که قوای سوریه بیش از آنچه که لازم بوده در لبنان باقی ماندند و در حال حاضر خواستار آن هستند که سوریه دست از دخالت در امور داخلی این کشور بردارد.
باز شدن سفارت تازه سوریه در بیروت بنا بر نظریه عده ای می تواند آغازگر این فصل تازه در روابط میان دو کشور باشد.
سوریه هرگونه دخالت در قتل رفیق حریری را انکار می کند اما بازرسان سازمان ملل که این واقعه ترور را به مقامات سوری نسبت داده اند. اغلب مردم لبنان نیز این ادعا را باور و قبول ندارند و قرار است به زودی محاکمات مظنونین به قتل رفیق حریری از سوی سازمان ملل آغاز شود.