تيم ملی فوتبال ايران در حالی در ديداری تداركاتی برابر تيم ملی چين قرار گرفت كه چهارشنبه ٢۵ ديماه در چارچوب رقابتهای مقدماتی جام ملتهای آسيا با سنگاپور مصاف خواهد داد. در اين ديدار كه ساعت ١٥ روز جمعه در ورزشگاه صد هزار نفری آزادی و در حضور تنها ٢ تا ٣ هزار تماشاگر برگزار شد، تيم ملی ايران در نخستين مسابقه به مربيگری روته مولر آلمانی موفق شد با گل های آرش برهانی در دقيقه ٢٠ ، کريم باقری در دقيقه ٢٧ و مازيار زارع در دقيقه ٧٠ (از روی نقطه پنالتی) چين را مغلوب نمايد.
در نيمه دوم اين مسابقه نيز هونگ بوئن در دقيقه ٦٥ تک گل تيم چين را به ثمر رساند. اما آيا اين ديدار تمام آنچه را كه دايی بدنبال آن بود فراهم نمود؟ از سويی حاضر نبودن بازيكنان شاغل در تيمهای خارجی در بازيهای دوستانه - و از سوی ديگر عدم برنامه ريزی مناسب برای بازيهای تداركاتي- علی دايی سرمربی تيم ملی ايران را مجبور نمود از استعداد های جوان در كنار باتجربه هايی نظير كريم باقری سود ببرد. تيم ايران در اين بازی ٣ بر يك به برتری رسيد و موجبات رضايت مسولان و كادر فنی را فراهم آورد.
چنانكه سرمربی تيم ملی فوتبال ايران پس از پايان ديدار تيم ملی با چين، گفت: بازی خوبی بود و بازيکنان ما هم خوب فوتبال بازی کردند بطوريکه در اکثر دقايق بازی حاکم بر توپ وميدان بوديم. اما سرمربی تيم فوتبال چين نيز- لين تای شينگ در پايان اين بازی گفت:تيم ما با تركيبی از بازيكنان جوان به ايران آمد و اين همان تيمی است که برای جام جهانی ٢٠١٤ آماده می شود.
پس برنامه تيم چين دقيقا مشخص و واضح است. برنامه ای بلند مدت جهت ساختن بازيكنانی برای سال ٢٠١٤ اين درست كه در اين ديدار تيم چين نيز٤ بازيکن خود را که در تيم های اروپايی بازی می کنند - در اختيار نداشت- ولی آيا تيم ايران نيز خود را برای جام جهانی ٢٠١٤ آماده می سازد؟ علی دايی سرمربی ايران در پايان بازی تدارکاتی تيمهای ملی ايران و چين در جمع خبرنگاران گفت: ترسی از نبود لژيونرها نداريم و در نبود آنان هم بازيها را به خوبی برگزار می کنيم . -قطعا در اين كه بايد جوانان راه يافته به تيم ملی تشويق شوند شكی نيست اما دغدغه بسياری از طرفداران فوتبال ملی ايران نيز از بی برنامگی فدراسيون و سكان داران تيم ملی است. شايد يكی از دلايل حضور ٢ -٣ هزار نفری تماشاگران دربازی دوستانه مقابل چين و قهر مردم با تيم ملی نيز ريشه در اين بی برنامگی ها داشته باشد.
در نوشتار پيش رو سيد علی حسينی - كارشناس فوتبال از زاويه ای ديگر اين ديدار تداركاتی را مورد كنكاش قرار داده است كه خواندن آن خالی از لطف نيست. هدف از بازی تدارکاتی چيست؟ در فاصله ٥ روز تا مسابقه رسمی با سنگاپور در چارچوب مسابقههای انتخابی جام ملتهای آسيا در سال ٢٠١١ تيم ملی يک ديدار تدارکاتی را با تيم ملی چين برگزار کرد و با نتيجه ٣-١ به پيروزی رسيد. نتيجه اين مسابقه تدارکاتی هرچند قابل قبول و پذيرفتنی است اما صرف نتيجه نميتواند دليلی برای بازی خوب و قابل قبول تيم ملی باشد. به طور کلی بازيهای تدارکاتی به منظورهای خاص برگزار ميشوند که عمدهترين آنها شناخت تيم اصلی قبل از يک بازی رسمی، مرور طرحهای تاکتيکی، و ارزيابی بازيکنان، است.
با توجه به موارد ذکر شده بازی با چين را از وجوه مختلف مورد توجه قرار ميدهيم: شناخت تيم اصلی قبل از يک بازی رسمی: ساليان زيادی است که تيم ملی ما چندپاره يا حداقل دوپاره است. بازيکنانی که در داخل کشور فوتبال بازی ميکنند و لژيونرها. معمولا در بازيهای تدارکاتی لژيونرها حضور ندارند اما ديگر در هنگام مسابقه رسمی به تيم پيوسته باشند در ترکيب اصلی قرار ميگيرند. اين امر وضعيتی مبهم برای تيم ملی و بازيهای تدارکاتی به وجود ميآورد. در شرايطی که در بازيهای تدارک اتی تعدادی بازيکن در کنار هم به ميدان ميروند، در مسابقه رسمی و با حضور لژيونرها اين بازيکنان تنها امکان حضور در ميدان مسابقه رسمی را به عنوان بازيکن جانشين يا ذخيره پيدا ميکنند و در حقيقت بازيهای تدارکاتی از قبيل آنچه در مقابل چين انجام شد به هيچوجه نميتواند تامين کننده مقصود نهايی يعنی شناخت ترکيب اصلی در بازی رسمی پيش رو شود.
مرور طرحهای تاکتيکي: با توجه به آنچه درباره استفاده از لژيونرها و بازيکنان حاضر در بازی تدارکاتی گفته شد بديهی است که از ديدار تدارکاتی نميتوان برای مرور طرحهای تاکتيکی بهره برد چرا که بازيکنان حاضر در اين ديدار در مسابقه رسمی به ميدان نخواهند رفت. ارزيابی بازيکنان: شايد تنها دستاورد از برگزاری مسابقه تدارکاتی ارزيابی بازيکنان ذخيره و نفرات جايگزين باشد که اين امر نيز با توجه به آنکه در چنين مسابقهای از ابتدا تعدادی از بازيکنان اصلی در ترکيب قرار ميگيرند چندان قطعی نيست و بازيکنانی که فرصت اندکی برای حضور در زمين دارند کمتر در بطن مسابقه قرار ميگيرند و در حقيقت حتی ارزيابی درستی از ميزان آمادگی بازيکنان جانشين و ذخيره انجام نميشود. آنچه از تيم ملی در مقابل چين ديديم: ترکيب اوليه تيم ملی در مقابل چين: تيم ملی با سيد مهدی رحمتی در درون دروازه؛ حسين کعبی، هادی عقيلی، سيد جلال حسينی و حسن اشجاری در خط دفاع؛ کريم باقری - مازيار زارع - محمد رضا خلعتبری و مجيد غلامنژاد در خط میانی با آرايش لوزی؛ آرش برهانی و غلامرضا رضايی به عنوان دو مهاجم با آرايش ٢-٤-٤ قدم به ميدان مسابقه تدارکاتی با چين گذاشت.
ترديدی نيست که خط دفاعی تيم ملی به ميزان ٧٥% متشکل از بازيکنانی است که به طور ثابت در مسابقه رسمی با سنگاپور به ميدان خواهند رفت. حضور حسن اشجاری در دفاع چپ به جای ستار زارع از نقاط برجسته اين بازی تدارکاتی به شمار ميرود چرا که پس از س ;الها در اين جناح از يک مدافع چپ پای تخصصی استفاده شد. نفوذهای خوب و مشارکت اشجاری در تهاجم وقتی با ارسال ضربههای ايستگاهی توام شد نشان داد که يک نقطه ضعف بزرگ تيم ملی پس از س الها ترميم شده خصوصا که ارسال بلند اشجاری به تير دوم وقتی با ترديد دروازهبان چين در خروج از دروازه توام شد اين فرصت را به آرش برهانی داد تا با ضربه سر گل اول تيم ملی را به ثمر رساند. يکی از نقاط ضعف حرکتهای دفاعی تيم ملی در اين ديدار ارسال مکرر پاسهای رو به عقب برای مدافعان بود. ارسال پاسهای رو به عقب معمولا به چند دليل انجام ميشود: حفظ مالکيت توپ، در برابر تيم مقابل برای انجام ضدحمله، ايجاد تاخير در حرکتهای تهاجمی تيم مقابل.
استفاده از اين روش از ابتدای بازی در دستور بازيکنان تيم ملی قرار داشت و دليل آن آزاد نبودن بازيکنان ميانی برای دريافت توپ در نتيجه اعمال فشار بازيکنان تيم چين در يک سوم ميانی زمين بود. قريب ٨٠% توپهايی که رو به عقب برای مدافعان ارسال ميشد ايشان را وادار ميکرد در نهايت به ارسال توپهای بلند بی هدف و ايجاد موقعيت ٥٠-٥٠ کنند که غالبا توپ را نصيب بازيکنان چين ميکرد. يکی ديگر از دلايل عمده اين وضعيت عدم توجه به حفظ فاصله ميان بازيکنان خط ميانی بود. بازيکنان ميانی در اين ديدار تدارکاتی هرگز فرصت و امکان ايجاد مثلث را به دست نياوردند تا از اين طريق با ايجاد برتری ٢ به ١ در نقاط مختلف زمين شرايط را برای نفوذ در يک سوم دفاعی تيم چين فراهم کنند. هرچند به دست آوردن ٢ گل روی ضربههای ايستگاهی تيم ملی را از نظر روحی و روانی بالا کشيد اما در تمام طول بازی بازيکنان تيم ملی چين در ايجاد ترکيبهای مختلف و ارسال پاس تک ضرب برتر از ما نشان دادند.
چينيها با استفاده از اعمال فشار، تله آفسايد و استفاده از فضا چه در دفاع و چه در تهاجم برتر از ما بودند و بازيکنان ما هرگز توجه لازم را به مسايل اساسی بازی تهاجمی و تدافعی نشان ندادند. کسب پيروزی در هر ديداری شادی آفرين است اما دلبستن به پيروزی در ديدار تدارکاتی نبايد ما را دچار اشتباه کند. تيم ما در مقابل چين نشان داد که در اجرای سادهترين حرکتهای ترکيبی، دچار مشکل است و مبانی اوليه فوتبال را رعايت نميکند. بنا بر سابقه رويارويی با تيم ملی سنگاپور در ورزشگاه آزادی نبايد ديدار مشکلی برای تيم ملی باشد اما نبايد از نظر دور داشت که تيمهای درجه سوم و چهارم آسيا در سالهای اخير از طريق طرح افق آسيا Asia Vision پيشرفتهای قابل توجهی داشتند که نمونه بارز آن قهرمانی تيم ويتنام در مسابقههای کشورهای عضو بازار مشترک آسيای جنوب شرقی يا آ س آن در ماه گذشته است که نشانه هايی از پيشرفت آنان را در مسابقههای آسيايی ٢٠٠٦ قطر ديده بوديم. فوتبال در همه جهان در حال پيشرفت روزافزون است و دلبستگی به سوابق ما را در سکون و پس از آن رکود قرار خواهد داد. با توجه به دوپارگی تيم ملی شايد بهترين راه حل برای کادر فنی تيم ملی آن باشد که در جريان برگزاری مسابقههای مقدماتی و انتخابی دل از بازيکنان لژيونر کنده و ساختار اصلی تيم را، بر بازيکنان داخل کشور استوار کنند تا از اين طريق تيم ملی به انسجام لازم دست پيدا کند.
جمعه ۳۱ فروردین ۱۴۰۳ ایران ۲۲:۱۷