لینکهای قابل دسترسی

خبر فوری
جمعه ۱۰ فروردین ۱۴۰۳ ایران ۱۷:۰۷

کاترین کبیر، امپراتور قدرتمند روسیه


کاترین کبیر( ۱۷۲۹-۱۷۹۶)، ملکه و فرمان روای روسیه در قرن هجدهم است که دوران حکومتش( از ۱۷۶۲ تا دم مرگ) طولانی ترین دوران حکومت امپراتوران روسیه قلمداد می شود. دوران حکومت کاترین بر روسیه را دوران احیا و تحکیم قدرت روسیه و روشنگری روسی می دانند.

او در لهستان کنونی که در آن زمان در قلمرو پروس بود، به دنیاآمد. در سال ۱۷۴۵ به کلیسای ارتودوکس روسی گروید و با نوه پتر کبیر و وارث تاج و تخت روسیه ازدواج کرد.

با آن که در آغاز به دلیل ریشه خارجی و ناآشنایی با فرهنگ لیبرال دربار روسیه تزاری مورد قبول و اعتماد دربار نبود، اما توانست با یادگیری فرهنگ روسی روابط خود را با درباریان بهبود بخشد و با مرور زمان با نشان دادن قابلیت هایش، که او را از شوهرش تزار پتر سوم بسیار شایسته تر نشان می داد، بر خارجی بودنش پرده پوشی کند. کاترین با شوهرش – که مردی ضعیف و بی اراده و کودک صفت و نالایق بود- رابطه عاطفی نداشت و اندکی پس از ازدواج، با مقام های عالی رتبه و درباریان روس روابط متعدد عاشقانه برقرار کرد.

پتر سوم اندکی پس از به تخت نشستن، از مقام خود خلع شد و کاترین به جایش نشست. پتر اندکی بعد کشته شد که معلوم نیست نقش کاترین در آن چه بوده است.

کاترین پس از نشستن بر تخت سلطنت روسیه نشان داد که رهبری قابل و قدرتمند است. او به تدریج دامنه نفوذ روسیه را گسترش داد و روند غربی سازی روسیه را که با پتر کبیر آغاز شده بود، ادامه داد. در دوران سلطنت او بلاروس، لیتوانی، کریمه و لهستان به قلمرو سلطنتی روسیه افزوده شد. رابطه شخصی کاترین با گریگور پوتمکین از نظر سیاسی برای روسیه بسیار مهم بود. در سایه لیاقت نظامی او بود که روسیه توانست مرزهای خود را گسترش دهد و آن را به ابرقدرت صحنه اروپا تبدیل کند.

کاترین در آغاز سلطنتش بسیار لیبرال مسلک بود و رعایت حقوق فردی و عدالت را به صورت منشوری با عنوان «دستورکار» مکتوب کرده بود. اما پس از جنگ با امپراتوری عثمانی در سال ۱۷۶۸ این منشور مورد غفلت قرار گرفت.

سقوط اوضاع اقتصادی و سرباز گیری اجباری برای جنگ به نارضایی توده های روسی که فایده ای از توسعه طلبی روسیه برای زندگی خود نمی دیدند، دامن زد وبه شورش های متعدد منجر شد. شورش دهقانی پوگاچف علیه نظام اشرافی سرف داری از آن جمله بود.

این شورش با کمک اشراف روسیه سرکوب شد اما برموضع کاترین برای لیبرالیزه کردن جامعه روسیه تاثیر منفی گذاشت. در عوض به اشراف روسیه امتیازهای بیشتر داده شد و قدرت آنان بر سرف ها افزایش یافت.

کاترین به خاطر عشق شدیدش به آموزش، هنر و فرهنگ شهرت دارد. بسیار می خواند و یکی از نخستین مدرسه های دخترانه را تاسیس کرد. با برخی از چهره های مشهور آن دوران مانند ولتر و دیدرو نامه نگاری داشت.
XS
SM
MD
LG