لینکهای قابل دسترسی

خبر فوری
جمعه ۱۰ فروردین ۱۴۰۳ ایران ۰۹:۱۴

نگاهی به تاریخ جنبش عدم تعهد


نگاهی به تاریخ جنبش عدم تعهد

جنبش عدم تعهد زاده دوران جنگ سرد است. سال هایی که وابسته نبودن به شرق و غرب، دشوار بود. از همین رو رهبران هند، مصر و اندونزی در سال ۱۹۵۵ در باندونگ اندونزی گرد آمدند تا راهی برای حیات سیاسی دشوار در دنیای دوقطبی بیابند.

جمال عبدالناصر رییس جمهوری مصر، احمد سوکارنو رییس جمهوری اندونزی و جواهر لعل نهرو نخست وزیر هند نماینده کشورهایی تازه استقلال یافته و آرمان گرایی بودند که تاکید می کردند به هیچ یک از قطب متعهد نخواهند بود.

به این جمع مارشال ژوزف تیتو رهبر یوگسلاوی که از اتحاد شوروی بریده بود هم اضافه شد، تا اروپای پشت پرده آهنین هم نماینده ای داشته باشد. اولین اجلاس رسمی این جمع و اعضای ناظر و مشورتی آن در سپتامبر ۱۹۶۱ در بلگراد برگزار شد و از آن روز تاکنون پانزده اجلاس برگزار شده است.

با آن که به سرعت بر تعداد اعضای جنبش عدم تعهد اضافه شد اما هرگز نتواست نقشی مهم در نظام بین الملل ایفا کند. شاید از آن رو که نه اعضایش واقعا غیر متعهد بودند و نه آن که می توانستند برای تصمیم های خود ضمانت اجرایی قائل شوند. نهادی که از کوبای دوران کاسترو تا مصر زمان سادات و اندونزی دوران احمد سوهارتو را نمایندگی می کرد.

اما ناظران می گویند که بودن چنین نهادی در نظام بین الملل در مقاطعی توانسته نقش بازدارندگی در تنش های منطقه ای ایفا کند. البته تنش های محدود. در حالی که برخی از اعضا از جمله کشورهای عربی با اسراییل جنگیدند و هند و پاکستان به روی هم آتش گشودند، غیرمتعهدها تنها به صدور بیانیه اکتفا کردند.
از همین رو این امید قوت گرفت که پس از پایان جنگ سرد و فروپاشی نظام دوقطبی سازمانی جدید بنا شود. سازمانی برای همکاری کشورهای توسعه نیافته و در حال توسعه. سازمانی که اگر در عرصه سیاسی ناکام ماند قرار بود در عرصه اقتصادی موفق شود. پرسشی که نه تنها در اجلاس های پیشین بلکه در اجلاس تهران نیز بار دیگر مطرح خواهد شد.

به نظر می رسد اجلاس تهران در فضای ناشی از بحران جهانی اقتصادی باید نقش جدیدی از خود تعریف کند.
XS
SM
MD
LG